няве́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак., каго-што.
1. Наносячы фізічныя пашкоджанні, калечыць каго-н.; ламаць што-н.
Н. твар.
2. перан. Рабіць дрэнны ўплыў на каго-н.; псаваць.
Н. душы людзей.
|| наз. няве́чанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зага́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Дрэнны, няправільны; з заганамі. Заганны стыль работы. Заганная тэорыя.
2. Амаральны, непрыстойны. Заганны ўчынак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
літарату́ршчына, ‑ы, ж.
Неадабр. Дрэнны мастацкі густ, што выяўляецца ў вычварнасці стылю, адсутнасці прастаты ў мове, выкладзе думак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўраджа́й, ‑ю, М ‑джаі, м.
Дрэнны, нізкі ўраджай; недарод. У мужыка неўраджай, а тут яшчэ пану дай. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Благі́ ’дрэнны, худы’. Рус. благо́й ’дрэнны’, укр. благи́й дрэнны, стары, бедны, слабы’, польск. błahy ’малы, нязначны’ (запазычанае з укр.; Слаўскі, 1, 35). Ёсць некалькі этымалогій: 1) усх.-слав. благъ ’дрэнны’ — запазычанне з ст.-слав. (ц.-слав.) благъ добры’. Значэнне ’дрэнны, бедны і г. д.’ развілося як вынік табуістычнага словаўжывання (Праабражэнскі, 1, 27–28; Фасмер, RS, 5, 125; Слаўскі, там жа, Зяленін, Табу, 2, 155); 2) усх.-слав. благъ дрэнны’ да прасл. blagъ ’дрэнны, слабы’, якое быццам роднаснае з лац. flaccus ’слабенькі’, грэч. βλάξ ’вялы, расслаблены’ (трэба адрозніваць прасл. bolgъ ’добры’ і blagъ дрэнны’). Так Бернекер, 58; Міклашыч, 13 і інш. Першая версія, здаецца, больш абгрунтаваная (паколькі значэнне ’дрэнны’ можа быць секундарным). Слаўскі, 1, 36; Фасмер, 1, 171; Рудніцкі, 140. Да благі́ адносіцца і дзеяслоў блажэ́ць ’худзець’. Фрэнкель (45–46) лічыць, што для благі́ ’дрэнны’ дакладная адпаведнасць — літ. blagnas.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нізкапро́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае нізкую пробу (пра золата, серабро).
2. перан. Разм. Невысокай якасці; дрэнны. Нізкапробная драматургія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прескве́рный разг.
1. (очень скверный) (ве́льмі) дрэ́нны, (ве́льмі) пага́ны; (ве́льмі) ке́пскі, (ве́льмі) благі́; (ве́льмі) га́дкі, (ве́льмі) бры́дкі; (ве́льмі) агі́дны; (ве́льмі) паску́дны;
2. (плохого качества) (ве́льмі) дрэ́нны; (ве́льмі) ке́пскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ерундо́вский, ерундо́вый прост.
1. (глупый) бязглу́зды;
2. (пустяковый) пусцяко́вы;
3. (плохой) дрэ́нны, ке́пскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чо́ртаў, -ава.
1. гл. чорт.
2. Вельмі дрэнны, непрыемны (разм.).
Ч. мароз.
Чортава работа.
3. У спалучэнні са словамі, якія абазначаюць вялікую колькасць, ужыв. для іх узмацнення (разм.).
Чортава процьма.
◊
Чортава вока — акно ў балоце.
Чортаў тузін — пра лічбу 13.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недачува́нне, ‑я, н.
Дрэнны слых, глухаватасць. — Ну, дзед Ігнат, як страха падаецца? — яшчэ здалёк моцна крыкнула.. [Люба], ведаючы дзедаву бяду: недачуванне. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)