прагудзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; ‑дзім, ‑дзіце; зак.
Разм. Тое, што і прагусці. Дзесьці далёка-далёка ледзь чутна прагудзеў паравоз. Лынькоў. Коней прывязалі да плота, і Хоміч, падзюбаўшы двума тоўстымі пальцамі ў шыбу, прагудзеў магічнае ў той час: — Эй, гаспадар, адчыні! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туро́к, ‑рка́, м.
Абл. Туркаўка. Калі ўвесь астатні хор пеўчых замаўкаў, [салавей] смялеў, але толькі да той хвіліны, пакуль яго не перабіваў турок, з асалодай буркуючы на леташнім гняздзе. Карамазаў. Дзесьці залівалася баязліва жаўна, ды ў вербалозах цяжка стагнаў турок. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завы́ць сов. завы́ть, взвыть;
дзе́сьці ~вы́ў саба́ка — где́-то завы́ла соба́ка;
~вы́ла сірэ́на — завы́ла сире́на;
з. ад бо́лю — завы́ть (взвыть) от бо́ли;
◊ во́ўкам з. — во́лком завы́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мажа́ры, ‑аў; адз. няма.
Абл. Вялікія сялянскія калёсы з высокімі драбінамі; кары (у 2 знач.). Дзесьці па дарозе да Масквы, на адной з невялікіх станцый, я павінен буду выйсці з цягніка, перасесці ў глыбокія сялянскія мажары і ехаць у Віхораўскі калгас. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заскару́злы, ‑ая, ‑ае.
Агрубелы, шорсткі, шурпаты. Грубыя, заскарузлыя рукі нагадвалі ўсохлую патрэсканую зямлю. Дуброўскі. // перан. Адсталы, закаснелы. Дзесьці ў цёмных нетрах заскарузлай Данькавай душы ёсць нешта такое, што можна назваць падабенствам да чалавечых пачуццяў. Шкраба. Кіпела Затонне, выбітае з каляіны заскарузлай плыні вясковага жыцця. Перкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́йчы, нейчага, нейчаму, нейчы (нейчага), нейчым, аб нейчым, м.; нейчая, нейчай, нейчую, ж.; нейчае, нейчага, нейчае, нейчым, аб нейчым, н.; мн. нейчыя, займ. неазначальны.
Тое, што і нечы. Гарэў завод, падпалены нейчай рукой. Лынькоў. Дзесьці ў прасторах празвінелі божы. Дацвілі пялёсткі нейчае тугі... Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нелюдзі́м, ‑а, м.
1. Нелюдзімы чалавек. [Паходня:] — Грыняк — чысцейшай душы чалавек, хоць і здаецца нелюдзімам. Хадкевіч.
2. пераважна мн. (нелюдзі́мы, ‑аў). Вылюдкі, звяры; ворагі. Хай дзесьці точаць зубы нелюдзімы На мірны свет пагрозаю вайны, Вітай, народ вялікае Радзімы, Дзень міру, дружбы, працы і вясны! Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саката́ць несов.
1. кокота́ть;
2. (о чём-л. стучащем) стрекота́ть, тарахте́ть, треща́ть, стуча́ть;
дзе́сьці пача́ў с. кулямёт — где́-то на́чал треща́ть пулемёт;
3. (быстро говорить) разг. стрекота́ть, тарато́рить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гру́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Абл.
1. Грымнуць, пачуцца. Тым часам дзесьці за лесам грунуў залп, і пасля пачалася страляніна. Чорны.
2. Упасці з грукатам. Інстынктыўна адчуваючы небяспеку, Аліна з усіх сіл дзвюма рукамі штурхнула чалавека ў грудзі. Пацукевіч не ўтрымаўся і грунуў на падлогу. Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несумне́нна,
1. Прысл. да несумненны.
2. безас. у знач. вык. Аб тым, што не выклікае спрэчак, сумнення. Несумненна, што.. [партызаны] дзесьці тут недалёка. І.. [Наташа] не вернецца дадому, пакуль не знойдзе іх. Шамякін.
3. у знач. пабочн. Бясспрэчна, без усякага сумнення. [Андрэй:] — [Сашка] — шпік, і ён, несумненна, звязаны з паліцыяй. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)