загамані́цца, ‑манюся, ‑монішся, ‑моніцца; зак.
Разм. Тое, што і загаварыцца (у 1 знач.). Лугаўцоў адсунуў ад сябе шклянку, зірнуў на гадзіннік і спахапіўся: — Э-э, ды мы загаманіліся. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
будзі́льнік, ‑а, м.
Гадзіннік са спецыяльным заводам для падачы званка ў патрэбны час. Несцяровіч вярнуўся ў пакой. .. Павесіў трубку, навёў будзільнік на сем гадзін раніцы і кінуўся ў пасцель. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
празвані́ць, ‑звашо, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.
1. Утварыць гук звону.
2. што. Звонам апавясціць аб чым‑н. У гэты час насценны гадзіннік празваніў палавіну дзесятай... Якімовіч.
3. Званіць некаторы час. Празваніць гадзіну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Адзывацца звонкім гулам (пра звон, гадзіннік і пад.). Звон, нібыта на хаўтуры, засмучона з вежы бомкаў... Дубоўка. // Звонка гусці. У палісадніку працавіта бомкаў чмель. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кішэ́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кішэні. Кішэнная тканіна.
2. Прыстасаваны для нашэння ў кішэні. Кішэнны гадзіннік. Кішэнны блакнот.
•••
Кішэнныя грошы гл. грошы.
Кішэнныя расходы гл. расход.
Кішэнны злодзей гл. злодзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пацыка́ць ’злаваць’ (жытк., НС), пацыкаць ’дражніць’ (хойн., Мат. Гом.), пацыкицца ’дражніцца’ (Некр.). Да па‑ і цыкаць (укр. цикати, рус. цыкать, цыц! ’прымушаць маўчаць’, польск. cykać ’ткаць (пра гадзіннік)’, н.:луж. cykaś ’шыпець’, чэш. cikati ’цвыркаць’, славен. cikati ’пішчаць, цырыкаць’, серб.-харв. цик ’шыпенне’, цикнути ’крыкнуць’, макед. цика ’павіскваць, пішчаць’, балг. цикам, цикна ’шчабятаць’, ’крычаць’, ’плакаць’). Гукапераймальнае (Бернекер, 1, 129; Фасмер, 4, 305–6; Слаўскі, 1, 111).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дакла́дны, -ая, -ае.
1. Які адпавядае ісціне, правільны.
Дакладная вага.
Д. гадзіннік.
2. Поўнасцю адпаведны ўзору, правілам, патрабаванням.
Дакладная копія.
Д. пераклад.
3. Канкрэтны, вычарпальны, не прыблізны.
Д. ўлік.
Д. адрас.
4. Акуратны, пунктуальны.
Д. выканаўца.
5. У якім асобныя элементы выразна аддзелены адзін ад аднаго.
Дакладныя рухі.
Дакладныя прыёмы.
○
Дакладныя навукі — навукі, заснаваныя на матэматычных метадах.
|| наз. дакла́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падхро́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Храпці злёгку; суправаджаць храпам што‑н. Сядзіць [механік], спіць, сапе, падхропвае, а нагой усё — кіў-кіў, як той гадзіннік. Шынклер. Хлопец-цыган таксама заснуў і цяпер сам падхропваў старому. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазвані́ць, ‑званю, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.
Пачаць званіць. // Азвацца звонам; празваніць. Гадзіннік зазваніў, і танцоры спынілі танец. Чорны. / у перан. ужыв. Год таму назад прыйшоў .. [М. Танк] у беларускую літаратуру .. і зазваніў сваімі вершамі на старонках беларускіх выданняў. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экіпірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак. і незак.
1. Забяспечыцца (забяспечвацца) усім неабходным. Алесь Юранак задаволена выцер рукі пакуллем, зірнуў на гадзіннік і сказаў: — Экіпіраваліся ажно на паўгадзіны раней часу. Васілёнак.
2. толькі незак. Зал. да экіпіраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)