про́вад, -у, М -дзе, мн. правады́, -о́ў, м.
Металічны дрот для перадачы электрычнага току.
Тэлефонны п.
Старшыня на провадзе (тэлефонны апарат злучаны са старшынёй; разм.).
|| прым. правадны́, -а́я, -о́е (спец.).
Правадная сувязь (якая ажыццяўляецца па правадах у адрозненне ад радыёсувязі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уніта́рны, -ая, -ае.
У выразе: унітарная дзяржава — форма дзяржаўнага ўладкавання, пры якой тэрыторыя дзяржавы, у адрозненне ад федэрацыі, не мае ў сваім складзе федэратыўных адзінак (штатаў, зямель), а падраздзяляецца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі (раёны, вобласці і г.д.).
Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паме́сце, ‑я, н.
Асабістае (у адрозненне ад вотчыны) зямельнае ўладанне ў феадальнай Расіі да 18 ст., якое цар дараваў за ваенную і іншую службу дзяржаве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́янец, ‑нца, м.
Расліна, якая вырасла з насення (у адрозненне ад саджанца). У лясгасе.. вырашчана звыш 40 000 штук сеянцаў белай і.. чорнай шаўкавіцы. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руса́к, ‑а, м.
Шэры заяц, які захоўвае (у адрозненне ад беляка) аднолькавую афарбоўку зімой і летам. На тэрыторыі Беларускай ССР вядуцца зайцы русакі і белякі. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перыферы́я, -і, ж.
1. Аддаленая ад цэнтра мясцовасць, а таксама мясцовыя ўстановы, арганізацыі ў адрозненне ад цэнтральных.
Працаваць на перыферыі.
2. Частка чаго-н., аддаленая ад цэнтра (спец.).
П. сятчаткі вока.
|| прым. перыферы́йны, -ая, -ае і перыферы́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
поўнагало́ссе, -я, н.
У мовазнаўстве: наяўнасць у словах усходнеславянскіх моў у адрозненне ад іншых славянскіх моў спалучэнняў оро, оло, ере, еле паміж зычнымі, якія адпавядаюць стараславянскім ра, ла, ре, ле, напр.: рус. город, бел. горад, балгарскае град, чэшскае йгасі.
|| прым. поўнагало́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гуманіта́рны, -ая, -ае.
1. Звернуты да асобы чалавека, да яго правоў і інтарэсаў.
Гуманітарныя праблемы.
2. Аб навуках: які звязаны з вывучэннем грамадства, культуры і гісторыі народа ў адрозненне ад прыродазнаўчых і тэхнічных навук.
Гуманітарная адукацыя.
|| наз. гуманіта́рнасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бальша́к, ‑а, м.
Вялікая (у адрозненне ад прасёлачнай) дарога; шлях. [Рыгор] спыніўся прыкладна за кіламетр ад вёскі, там, дзе ад бальшака адгаліноўваецца палявая дарога на Бугры. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсо́рбцыя, ‑і, ж.
Спец. Паглынанне часцінак газу, пары або асобных састаўных часцінак раствору паверхневым слоем другога рэчыва; паверхневае паглынанне, у адрозненне ад абсорбцыі — паглынання ўсім аб’ёмам рэчыва.
[Ад лац. ad — да і sorbere — паглынаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)