Verbum

ададра́ць, аддзяру, аддзярэш, аддзярэ; аддзяром, аддзераце; зак., што.

Аддзяліць што‑н. раней прымацаванае; адарваць. Ададраць дранку. Ададраць кару. □ [Нявада] ададраў дошкі ад куткавога акна ў дварэ, улез праз акно ў хату і адчыніў сенцы. Чорны.

адскубну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., чаго.

Скубануўшы, адарваць. Адскубнуць воўны, ваты, сена. // перан. Уварваць, здабыць што‑н. для сваёй асабістай карысці несумленным шляхам. [Дзед:] — Кожны за сваё дрыжаў і наравіў яшчэ чужога адскубнуць. Шуцько.

паабрыва́ць ​¹, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Зрываючы, абарваць усё, многае. Паабрываць яблыкі.

2. Адарваць усё, многае. Паабрываць ніткі. Паабрываць правады.

паабрыва́ць ​², ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Абрыць, парыць усё, многае. Паабрываць зямлю вакол агароджы.

адшчыпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што і чаго.

Шчыпком аддзяліць, адарваць. Я знячэўку адшчыпнуў лісток ад вінаграду, а потым зрабіў руку трубачкаю, паклаў лісток і стрэліў. Баранавых. [Міхась] адшчыпнуў толькі маленькі кавалак хлеба і ўкінуў яго ў рот. Шахавец.

паадрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Адарваць усё, многае або ўсіх, многіх. Паадрываць дошкі ад сцяны. Паадрываць людзей ад работы. □ Вельмі ж яблыкі ўрадзілі, гатовы былі паадрываць галіны. Чарнышэвіч. Павезлі ў шпіталь [салдата]. Ён астаўся і без рукі, і без нагі... Асколкамі паадрывала. Няхай.

адры́ў, ‑рыву, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. адрываць — адарваць, адрывацца — адарвацца.

2. перан. Страта, разрыў сувязі з чым‑н. Адрыў формы ад зместу. Адрыў мастацтва ад жыцця.

•••

Без адрыву ад вытворчасці — працягваючы працаваць.

У адрыве ад... — не падтрымліваючы сувязі з кім‑, чым‑н.

адпаласава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.

Разм.

1. чаго. Адрэзаць, адарваць паласу якога‑н. матэрыялу і пад.

2. перан.; каго. Моцна набіць каго‑н. (рэменем, плёткай), пакінуўшы на целе рубцы, палосы. Вясковыя хлапчукі-падшывальцы грамадою ішлі за бацюшкам, напамінаючы яму, як ён спяваў і скакаў з Купрыяніхаю і як яго чуць Купрыян не адпаласаваў на прыгуменні. Чарот.

бюджэ́т, ‑у, М ‑жэце, м.

Каштарыс прыходаў і расходаў дзяржавы, прадпрыемства або ўстановы на пэўны тэрмін. Дзяржаўны бюджэт СССР. Ваенны бюджэт. Бюджэт калгаса. // Сукупнасць асабістых даходаў і расходаў на пэўны тэрмін. Бюджэт сям’і. □ Сама, ледзь зводзячы канцы з канцамі свайго нязначнага бюджэту, Ніна заўсёды ўмела знайсці, адарваць ад сябе больш той долі, якую збіралі сіратам. Васілевіч.

•••

Асвоіць бюджэт гл. асвоіць.

[Фр. budget.]

навырыва́ць ​¹, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Вырваць, выцягнуць рыўком, высмыкнуць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць цвікоў. □ Сафрон так асмялеў каля чужога каня, што надумаўся навырываць з яго хваста валасні сабе на вуду. Чорны. // Выдраць, адарваць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць лістоў з кнігі.

2. Рвучы з коранем, сабраць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць буракоў. Навырываць ільну.

навырыва́ць ​², ‑ае; зак., чаго.

Вырыць вялікую колькасць чаго‑н. (пра жывёл). Навырываць ям.