практыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак.
1. што. Прымяняць на практыцы (кніжн.).
П. новую форму работы.
2. Праходзіць практыку (у 3 знач.).
Студэнты практыкуюць у клініцы.
3. каго-што. Пастаяннай работай прывіваць якія-н. навыкі, прывучаць рабіць што-н.
П. сваю памяць.
4. Мець практыку (у 5 знач.; уст.).
У Полацку практыкуюць мінскія ўрачы.
|| наз. практыкава́нне, -я, н. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыстаць да вельмі нагрэтага дна і сценак пасудзіны.
Варэнне прыкіпела да чыгуна.
2. перан., да каго-чаго. Ужыв. пераважна са словамі «душа», «сэрца» і пад. Захапіўшыся, вельмі прывязацца да чаго-н.
Душой п. да мора. П. сэрцам да работы.
|| незак. прыкіпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гравірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што.
Выразаць узоры, надпісы на якім-н. цвёрдым прадмеце, матэрыяле.
Г. партрэт.
Г. надпіс на гадзінніку.
|| зак. вы́гравіраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны і награвірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (спец.).
|| наз. гравірава́нне, -я, н. і гравіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.
|| прым. гравірава́льны, -ая, -ае і гравіро́вачны, -ая, -ае.
Гравіравальныя інструменты.
Гравіровачныя работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго-што. Старацца знайсці або выявіць.
Ш. у поцемках клямку.
Ш. неабходную кнігу.
Ш. праўду.
Ш. вачамі каго-н. (старацца ўбачыць).
2. каго-што і чаго. Старацца атрымаць.
Ш. заступніцтва.
Ш. работу або работы.
Ш. дапамогі.
3. без дап. Імкнуцца да новага (у навуцы, мастацтве).
|| наз. шука́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ста́лы, -ая, -ае.
1. Які стаў дарослым, дасягнуў поўнага развіцця.
Сталыя мужчыны.
2. Здольны дзейнічаць самастойна, без дапамогі; сур’ёзны.
Арганізатар малады, але с.
3. Вопытны, які дасягнуў майстэрства ў чым-н., які вылучаецца грунтоўнасцю.
С. празаік.
4. Нязменны, разлічаны на доўгі час.
Сталае месца для жылля.
Атрымаць сталае месца работы.
5. Добра, грунтоўна абдуманы.
Сталае рашэнне.
С. вывад.
|| наз. ста́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурно́с, ‑а, м.
Уст. Даўгаполая з шырокімі рукавамі сялянская вопратка з саматканага сукна. Цётка Хіма аддала Галі яшчэ свой дзявочы бурнос. Сабаленка. Фельчар стаў апранацца ў доўгі карычневага сукна свойскай работы бурнос з башлыком. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднару́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Невялікая піла, прыстасаваная для работы адной рукой; нажоўка. Сякера.. [Васілю] спадабалася, а лучок, на яго думку, не заслугоўеаў павагі. Усёй сваёй формай ён нагадваў сталярскую аднаручку. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераадзе́цца, ‑адзенуся, ‑адзенешся, ‑адзенецца; зак.
1. у што і без дап. Зняўшы з сябе адно адзенне, надзець другое. Пераадзецца ў святочнае плацце. Пераадзецца пасля работы.
2. кім або ў каго. Адзецца так, каб замаскіраваць сябе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спыні́цца сов.
1. в разн. знач. останови́ться;
с. ля варо́т — останови́ться у воро́т;
с. ў знаёмых — останови́ться у знако́мых;
пачне́ раска́зваць і с. не мо́жа — начнёт расска́зывать и останови́ться не мо́жет;
с. на паўдаро́зе — останови́ться на полдоро́ге;
с. на насту́пных фа́ктах — останови́ться на сле́дующих фа́ктах;
2. останови́ться, прекрати́ться; прерва́ться;
рабо́ты спыні́ліся — рабо́ты останови́лись (прекрати́лись)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Мяжы́перніца, межыперсніца, мяжыперсціц(а) ’міжперсніца, нарывы рук (ног) паміж пальцамі’ (Некр., Касп., Бяльк.), ’высыпка, асабліва пры каросце’ (Нас., Бяльк.), міжыпірніца ’глыбокае загнаенне далоней ад цвёрдай работы’ (КЭС, лаг.). Рус. валаг. междупёрст(н)ица ’хвароба паміж пальцамі ад забруджвання’, с.-урал. ’кароста’, смал. межепарщица ’тс’. Фармальна да меж- (між‑) і перст ’палец’ (< прасл. pbrstь). Аднак, улічваючы пашырэнне лексемы ва ўсх.-слав. гаворках, можна меркаваць, што гэта калька з балт. моў; параўн. літ. tarpupirščiai ’прамежкі паміж пальцамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)