і́скра ж.
1. в разн. знач. и́скра;
над во́гнішчам кружы́ліся ~ры — над костро́м кружи́лись и́скры;
ткані́на з ~рай — ткань с и́скрой;
2. перен. (яркое проявление чего-л.) и́скра; блёстка;
~ры дасці́пнасці — и́скры (блёстки) остроу́мия;
○ электры́чная і. — электри́ческая и́скра;
◊ бо́жая і. — бо́жья и́скра;
~ры з вачэ́й пасы́паліся — и́скры из глаз посы́пались
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узне́сціся, ‑нясуся, ‑нясешся, ‑нясецца; ‑нясёмся, ‑несяцеся; пр. узнёсся, ‑неслася; заг. узнясіся; зак.
1. Падняцца ўверх, у вышыню; узляцець. На лётных пляцоўках, у зацішных пералесках гатовы штохвіліны ўзнесціся ўгору грозныя паветраныя крэпасці. Шынклер. Якім падобным на стралу зрабілі ТУ–104 — Срэбны лайнер той, Што ўзнёсся над прасторамі Сібіры, Каб апынуцца недзе за Чытой!.. Кусянкоў. Вы [касманаўты] ўзнесліся туды, высока, І плылі ў міжзорным акіяне... Буйло. // Накіравацца ўвысь, узвысіцца. Той хвілінай я думаў пра шчасце, А яшчэ — пра Сінія скалы, Што ўзнесліся горда Над горадам Слівенам. Гілевіч. І бяроза, што ўзнеслася над хатай, тая ж, статная і прыгожая. Шашкоў. Новенькая беленькая шпакоўня ўзнеслася над яшчэ голымі кронамі невялічкага маладога садка. Дуброўскі.
2. перан. Разм. Стаць ганарыстым, фанабэрыстым, пагардлівым.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паглумі́цца, ‑глумлюся, ‑глумішся, ‑глуміцца; зак.
1. з каго-чаго, над кім-чым і без дап. Паздзекавацца, панасміхацца. Вот зажадалася каршуну беламу паглуміцца над дзяўчынай простай! Нікановіч. Хіба патрэбна [Ясю] такая бяднячка, як яна. Проста ён задумаў нешта благое, хоча паглуміцца з раскошы. Чарнышэвіч.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Папсавацца — пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паго́н 1, ‑у, м.
Дарога, па якой гоняць жывёлу на папас. Туман бялее над балотам, Дзяр[к]ач завёў траскучы спеў, Жукі лятаюць па-над плотам, Жывёла йдзе з пагону ў хлеў... Чарот.
паго́н 2, ‑а, м.
Наплечны знак адрознення. На.. [Сцяпанавых] плячах красаваліся капітанскія пагоны сапёра. Корбан. Сукно гімнасцёрак пацямнела пад рамянямі і пагонамі. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надбро́ўе, ‑я, н.
Частка лба, якая знаходзіцца над брывамі. Выявілася, што пашкоджаны ў .. [байца] былі не самыя вочы, а ўсе надброўе. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надмуро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.
Тое, што надбудавана над чым‑н.; надбудаваная частка (у каменным, мураваным будынку).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазве́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Звесіць, нахіліць, апусціць усё, многае. Пазвешваць галовы. □ [Бярозы] пазвешвалі над дарогай рэдкія сіваватыя косы. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напралёт, прысл.
Без перарыву, увесь час. Гаварылі ноч усю напралёт. Танк. [Харытон] ночы напралёт праседжваў над шытвом, усё стараўся больш зарабіць. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастыда́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Абл. Пасаромецца. [Міхал:] — І не сядзі, як сыч. Сонца ўжо над хатай. Чалавека б чужога пастыдаўся. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́нія, ‑і, ж.
Хваёвае дрэва з парасонападобнай кронай і чырвона-бурай карой; італьянская сасна. Над краем адхону зелянеюць пініі. В. Вольскі.
[Іт. pigna.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)