Verbum

прэс, ‑а, м.

1. Машына, прыстасаванне для апрацоўкі матэрыялаў піскам. Ручны прэс. Гідраўлічны прэс. Вінтавы прэс. // Прылада або цяжар для надання формы чаму‑н., ушчыльнення чаго‑н., выціскання вадкасці з чаго‑н.

2. Тое, што і прэс-пап’е.

3. перан. Пра тое, што прыгнятае, прыціскае каго‑, што‑н. Цэнзурны прэс буржуазнага друку.

•••

Брушны прэс — група мышцаў брушной поласці і дыяфрагмы.

[Ад лац. pressus — ціск.]

сярэдне..., (а таксама сярэдня...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая мае значэнні: 1) які знаходзіцца ў сярэдняй частцы чаго‑н. (краю, мясцовасці, ракі і пад.), напрыклад: сярэднееўрапейскі, сярэднедунайскі; 2) які з’яўляецца сярэднім перыядам у жыцці, гісторыі, развіцці чаго‑н., напрыклад: сярэднедэвонскі; 3) сярэдні па велічыні, па сваіх уласцівасцях, якасцях, напрыклад: сярэдневалакністы, сярэднесалёны; 4) які ўяўляе сабой сярэдняе якіх‑н. велічынь, напрыклад: сярэднеарыфметычны, сярэднестатыстычны.

удзе́льны ​¹, ‑ая, ‑ае.

Які мае непасрэдныя адносіны, дачыненне да чаго‑н.

удзе́льны ​², ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які мае адносіны да феадальнага уладання — удзела ​². Удзельнае княства.

удзе́льны ​³, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да вымярэння вагі, аб’ёму, уласцівасцей рэчыва, якой‑н. з’явы ў адносінах да чаго‑н., а таксама да адзінкі іх вымярэння. Удзельная цеплаёмістасць.

•••

Удзельная вага гл. вага.

усе́яць, усёю, усееш, усее; зак., што.

1. Засеяць, заняць пасевамі (звычайна ў вялікай колькасці). Усеяць усю зямлю.

2. Пакрыць, запоўніць усю паверхню вялікай колькасцю чаго‑н. На дварэ зусім прамнілася, мароз узмацніўся, і вясёлыя зоркі ўсеялі ўсё неба. Чарнышэвіч. Дарогу герою мы кветкамі ўсеем. А. Александровіч. // перан. Заняць сабой (усю прастору, усю паверхню чаго‑н.). Рыбакі ўсеялі ўвесь бераг возера.

функцыяні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

Выконваць свае функцыі, быць у дзеянні, працаваць. Рэшткі падлогі і абліцоўкі сцен сведчаць аб тым, што царква.. была дабудавана і функцыяніравала на працягу невялікага часу, пасля чаго была разбурана. «Беларусь». // (са словамі: «як» і «у якасці» каго-чаго). Выконваць пэўныя функцыі. Так адкрываецца Віцебскі гарадскі музей, які з кастрычніка 1919 г. пачынае функцыяніраваць як музей гісторыка-археалагічны. «Помнікі».

міралю́бнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць міралюбнага, імкненне захаваць мір, мірныя адносіны. Антося здзівіла незвычайная міралюбнасць суседа. Гамолка. — Чаго мне крыўдзіцца? — з прытворнай міралюбнасцю адказала Комлічыха. Карпаў.

многаабяца́ючы, ‑ая, ‑ае.

1. Які падае вялікія надзеі. Многаабяцаючы вучоны.

2. перан. У якім заключаецца намёк на што‑н., абяцанне чаго‑н. Многаабяцаючая назва кнігі.

набранзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што і чаго.

Пакрыць што‑н. слоем бронзы. Набранзаваць ручку дзвярэй. // Пакрыць слоем бронзы ў якой‑н. колькасці. Набранзаваць падсвечнікаў.

набялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑баліць; зак.

1. што. Зрабіць белым пры дапамозе бяліл (у 2 знач.). Набяліць твар.

2. чаго. Адбяліць у нейкай колькасці. Набяліць палатна.

надвяза́ць, ‑вяжу, ‑вяжаш, ‑вяжа; зак., што.

1. Дабавіць вязаннем дадатковыя рады петляў. Надвязаць панчоху. Надвязаць кофту.

2. Прывязаць да чаго‑н. дадатковы кавалак. Надвязаць шнурок.