Скрып ‘хвошч палявы, Equisetum arvense’ (ваўк., Сл. ПЗБ, Скарбы, Кіс., Інстр. 2). Укр. дыял. скрип ‘тс’, рус. скрыпу́н ‘хвошч палявы’, польск. skrzyp, skrzyb ‘хвошч, Equisetum L.’, чэш. дыял. skřip ‘тс’, славац. дыял. škrip, в.-луж. šćipk ‘тс’. Да скрыпець, таму што расліна скрыпіць, калі яе мнуць або калі ёй чысцяць што-небудзь (Махэк₂, 550). Борысь (Etymologie, 665–666) разглядае паўночнаславянскае *skrip ‘Equisetum’ як супольную інавацыю часткі славянскіх дыялектаў, што ўзнікла ў перыяд распаду праславянскай моўнай супольнасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абе́рдзіна ’род лучыны’ (Маш.), ’смольная сасна’. Няясна. Ці не ад бёрда, калі ўлічыць, што (а)бердзіна — рэгулярна адзіночнае ад множнага. Параўн. славен. brdína ’від травы’. Гл. Талстой, Геогр., 248.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віху́ра (паэт.) ’віхар, завея, буран’ (БРС, Яруш., КТС). Польск. wichura ’тс’. Гл. віхар. У бел., калі меркаваць па месцы націску і па кніжным характары слова, відаць, запазычанне з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Наказна́ць, накэзнаты ’закілзаць (каня)’ (брэсц., Нар. лекс.). Калі гэта не пераробка з кілзаць, то хутчэй за ўсё можа быць аднесена да *kazrib, параўн. польск. kazń ’пакаранне’, гл. казна́, асяніць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыды́гнуць ’прысесці з паклонам (аб дзяўчынцы)’ (Нас.), ’прысесці’ (Байк. і Некр.). Да ды́гаць (гл. ды́ґаць) < прасл. *dygati (ЭССЯ, 5, 198–199; аб бел. слове — “калі апошняе не з польск.”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брэ́дзень, ‑дня, м.
Тое, што і браднік. Дзед асцерагаўся нават падыходзіць блізка да.. [Міколкі з бацькам], калі яны выцягвалі на бераг таптуху або брэдзень. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выжа́рына, ‑ы, ж.
Выгаралы ўчастак балота, лесу. // Некалі выгаралае месца на балоце. Аўтобус туды [у вёску] ходзіць толькі ўлетку, калі паперасыхаюць усе выжарыны. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Штурхаючы, прымусіць выйсці. Міхал ужо не памятае, калі ён выпхаў з кватэры Хвядоса Бычка. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
верхня... (гл. верхне...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «верхне...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: верхнялужыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́чарам, прысл.
У вячэрні час. Першы раз Лабановіч зайшоў да падлоўчага вечарам таго ж самага дня, калі хадзіў гуляць на чыгунку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)