Verbum

вунь, часц.

1. указ. Ужыв. для ўдакладнення месца ці месцазнаходжання каго-, чаго-н.

Вунь там, каля лесу.

А вунь, што гэта за дрэва?

2. вылуч. Вылучае або падкрэслівае значэнне таго ці іншага слова ў сказе.

Вунь нядаўна мы іх бачылі тут.

3. узмацн. У спалучэнні з займеннікамі ўказвае на меру або ступень якасці чаго-н.

Вунь колькі ягад вы набралі.

Вунь якая глыбокая яма.

4. у знач. прысл. У тым месцы, не тут.

Вунь відаць вёска.

◊

Вунь (яно) што або вунь (яно) як (разм.) — вокліч для выказвання здзіўлення або ўсведамлення.

нара́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Вуснае або пісьмовае распараджэнне на выкананне якой-н. работы; дакумент на выдачу або атрыманне чаго-н.

Атрымаць н.

Н. на лес.

Н. на машыну.

2. Якая-н. работа або заданне для ваеннаслужачых (спец.).

Знаходзіцца ў нарадзе.

Н. на кухню.

3. Група ваеннаслужачых, якія выконваюць такое заданне (спец.).

Гарнізонны н.

Н. міліцыі.

|| прым. нара́дны, -ая, -ае (да 1 знач.).

дэві́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кароткае выслоўе, якое выражае кіруючую ідэю паводзін або дзейнасці.

Наш д. — наперад!

2. Слова або выслоўе, якое на конкурсах аўтар ставіць на творы замест свайго імя.

Праект пад дэвізам «Перамога».

|| прым. дэві́зны, -ая, -ае.

жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).

1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.

Добра яму жывецца.

2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.

Не жывецца мне без сына.

Не жывецца бацьку ў новай хаце.

кадр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобны здымак на кіна- або фотаплёнцы.

На плёнцы 36 кадраў.

2. Асобная сцэна або эпізод з кінафільма.

На экране кадры з часоў вайны.

◊

За кадрам — пра тое, што засталося за межамі непасрэдна адлюстраванага.

аднапалча́нін, -а, мн. -ча́не і (з ліч. 2, 3, 4) -ча́ніны, -ча́н, м., чый або з кім.

Той, хто служыць або служыў у адным палку з кім-н., таварыш па палку.

|| ж. аднапалча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

аднасяльча́нін, -а, мн. -ча́не і (з ліч. 2, 3, 4) -ча́ніны, -ча́наў і -ча́н, м., чый або з кім.

Жыхар або ўраджэнец сяла ў дачыненні да каго-н. з гэтага ж сяла.

|| ж. аднасяльча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

філё́нга, -і, ДМ -нзе, мн. -і, -лёнг і -аў, ж. (спец.).

1. Тонкая дошка або фанера, якая ўстаўляецца ў дзвярную або іншую раму.

2. Вузкая каляровая палоска, якая аддзяляе афарбаваную панэль ад верхняй часткі сцяны.

|| прым. філянго́вы, -ая, -ае.

сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.

С.

Бетховена.

|| прым. сана́тны, -ая, -ае.

магні́т, -а і -у, М -ні́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Кавалак жалезнай руды або сталі, які мае ўласцівасць прыцягваць да сябе жалезныя або стальныя прадметы.

2. -у, перан. Тое, што прыцягвае, вабіць да сябе.

|| прым. магні́тны, -ая, -ае.