Verbum

сквярці́ся, ‑руся, ‑рэшся, ‑рэцца; незак.

Разм.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Верашчаць, трашчаць, сквірчэць. Ён [агонь] адразу хапаецца за бяросту, падкладзеную пад сухія дровы — аблетак, яна скручваецца і сквярэцца, нібы на патэльні смажыцца сала. Сабаленка.

2. Нудна плакаць; вішчаць, пішчаць. Дзіця сквярэцца ў калысцы.

угне́вацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Увайсці ў вялікі гнеў; разгневацца, раззлавацца. [Міколка:] — Відаць, перабаршчыў я крыху... Угневаецца цяпер дзед не на жарт... Лынькоў. Добра, што так абышлося з табою, а та я хацеў на цябе ўжо ўгневацца, — сказаў Шафранскі і падаў мне руку на развітанне. Сабаленка.

узрушэ́нне, ‑я, н.

Стан паводле знач. дзеясл. узрушыцца; душэўны ўздым, хваляванне. Узрушэнне, выкліканае незвычайнасцю навіны, паступова сплыло. Навуменка. Адразу, як толькі Васіль ступіў на .. перон, яго агарнула радаснае ўзрушэнне. Мележ. Якімі дарагімі паўсталі цяпер у памяці гады вучобы! Здаецца, [не было] ніякіх ні ўзрушэнняў, .. ні турбот. Сабаленка.

шпа́цыр, ‑у, м.

Прагулка на свежым паветры. Дні праз тры Таня вечарам, спаткаўшыся з Міхасём, ужо сама запрасіла яго на шпацыр да Дзвіны, і Міхась вярнуўся адтуль позна ўночы. Машара. Іра спадзявалася, што Алег кінецца да яе і яны ўдваіх пойдуць на вячэрні шпацыр. Сабаленка.

[Польск. spacer ад ням. spazieren.]

яснавяльмо́жны, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Форма ганарова-пачцівага называння польскіх паноў і ўкраінскіх гетманаў. Умеюць гнуць, сціскаць і трэсці Яснавяльможныя паны. Колас. // у знач. наз. яснавяльмо́жны, ‑ага, м. Польскі пан ці ўкраінскі гетман. Людзі голасам галасілі ад панскай ласкі. Шукалі дзе якую ўправу на яснавяльможнага. Сабаленка.

пазамуро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Замураваць, закласці муроўкай усё, многае. Пазамуроўваць праёмы ў сценах.

2. Змясціць усё, многае або ўсіх, многіх у памяшканні, тайніку, наглуха закладзеным муроўкай.

3. перан. Разм. Пакрыць снегам, лёдам усё, многае. Мароз пазамуроўваў лугі і балоты, гаці і палі. Сабаленка.

паква́піцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.

Спакусіцца чым‑н., пагнацца на што‑н. Паквапіцца на чужое дабро. □ Конь быў ліхі, натурысты, але прадавалі танна, і Стручок паквапіўся на гэта. Мележ. [Мальвінка:] — Я ведаю, што я табе не люба, што ты не на мяне паквапіўся, а на маю гаспадарку. Сабаленка.

паналіва́цца, ‑аецца; зак.

1. Наліцца ў вялікай колькасці. Вада паналівалася ў паграбы.

2. Набухнуць ад чаго‑н., напоўніцца чым‑н. — пра ўсё, многае. Вены паналіваліся крывёю. □ Каласы яшчэ не паналіваліся як мае быць, не ацяжэлі і не кланяліся чалавеку ў пояс. Сабаленка. Паналіваліся сокам.. дробныя вішні. Мурашка.

паба́віцца, ‑баўлюся, ‑бавішся, ‑бавіцца; зак.

Разм.

1. Затрымацца; памарудзіць. Ужо трэба было званіць на ўрок, хоць вучні толечкі выбеглі з класаў. Стары пабавіўся: хай пагуляюць, пабегаюць. Сабаленка.

2. Пагуляць, пазабаўляцца некаторы час. — Вось, калі ласка, падмацуйцеся трошкі, а дзеці няхай пабавяцца пару хвілінак, — лагодна сказала гаспадыня. Колас.

павыпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Выпусціць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыпускаць звяроў на волю. Павыпускаць кнігі. Павыпускаць рукавы. Павыпускаць кіпцюры. □ Павыносілі [бандыты] падушкі з хат камунарскіх ды пух на вецер павыпускалі. Барашка. — Макарка, не глядзі гэтак на мяне, талеркі з рук павыпускаю, — гарэзна казала .. [Іра]. Сабаленка.