льстить несов.
1. (кому) ліслі́віць (перад кім); (хвалить) хвалі́ць (каго); (подлизываться) падлі́звацца (да каго);
2. (кому, чему — доставлять удовольствие) це́шыць (каго, што), дава́ць уце́ху (каму, чаму); ла́шчыць (каго, што); падаба́цца (каму, чаму);
э́то льсти́ло его́ самолю́бию гэ́та це́шыла яго́ самалю́бства (дава́ла ўце́ху яго́ самалю́бству);
ему́ льсти́ло внима́ние молодёжи яго́ це́шыла (яму́ дава́ла ўце́ху, яму́ падаба́лася) ува́га мо́ладзі;
льстить себя́ наде́ждой це́шыць сябе́ надзе́яй.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нако́лькі, прысл.
1. У якой ступені, меры.
Буду працаваць, н. хопіць здароўя.
2. Ужыв. як злучальнае слова:
а) у даданых дапаўняльных сказах.
Усё залежыць ад таго, н. пісьменнік можа выкарыстаць свой творчы патэнцыял.
б) у даданых дзейнікавых сказах.
Дзіўна, н. дажджлівае надвор’е адпавядала яго настрою.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пара́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што.
1. Нанесці рану каму-н., раніць каго-, што-н.
Яго параніла (безас.) асколкам снарада.
П. руку.
П. душу каму-н. (перан.).
2. Раніць усіх, многіх або нанесці раны каму-н. у многіх месцах.
П. усё цела.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пахісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Страціўшы раўнавагу, хіснуцца.
П. ад удару.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць менш устойлівым, менш трывалым; сапсавацца, пагоршыцца.
Справы яго пахіснуліся.
Здароўе пахіснулася.
3. Запанікаваць, завагацца.
Вораг пахіснуўся і пачаў адступаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
до́каз, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Довад або факт, які служыць падставай для пэўнага сцвярджэння.
Неабвержны д.
2. Сістэма лагічных вывадаў, на падставе якіх выводзіцца новае палажэнне.
Тэорыя мае некалькі доказаў.
○
Рэчавы доказ — прадмет, які мае дачыненне да злачынства і спрыяе яго раскрыццю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́нкавы, -ая, -ае.
1. Знешні, знадворны.
В. выгляд.
Вонкавае падабенства.
Вонкавая паверхня.
2. Які праяўляецца толькі са знешняга боку, не закранаючы сутнасці чаго-н.
Твар яго здаваўся вонкава (прысл.) спакойным.
3. перан. Паказны, паверхневы, пазбаўлены глыбіні.
Пафас гэтых вершаў толькі в.
|| наз. во́нкавасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кацяло́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.
1. Невялікі кацёл, пасудзіна для варкі ежы і для яды з яго.
Салдацкі к.
2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі.
3. Галава (разм., пагард.).
Штосьці к. не варыць.
|| прым. кацялко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адпе́рціся, адапру́ся, адапрэ́шся, адапрэ́цца; адапро́мся, адапраце́ся, адапру́цца; адпёрся, -пе́рлася; адапры́ся; зак.
1. Будучы ў зачыненым памяшканні, адчыніць яго.
Дзверы адперліся.
2. Не прызнацца ў чым-н., адмовіцца ад чаго-н. (разм.).
А. ад сваіх слоў.
|| незак. адпіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. адпіра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
азары́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; азо́раны; зак.
1. каго-што. Ярка асвяціць.
Маланка азарыла твар.
2. перан., каго (што). Нечакана праясніць што-н. каму-н., прыйсці ў галаву каму-н.
Раптам здагадка азарыла яго.
|| незак. азара́ць, -а́е.
|| наз. азарэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́там, -а, мн. -ы, -аў, м.
Найдрабнейшая часцінка хімічнага элемента, якая захоўвае яго ўласцівасці і складаецца з ядра і электронаў.
А. кіслароду.
Расшчапленне атама.
|| прым. а́тамны, -ая, -ае і атама́рны, -ая, -ае.
Атамная вага.
Атамная энергія.
Атамная бомба.
Атамная электрастанцыя.
Атамнае ядро.
Атамарны кісларод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)