абвастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.
1. Зрабіць мацнейшымі, вастрэйшымі выяўленні пачуццяў, якасцей і пад. Абвастрыць пільнасць. □ Развагу і зрок абвастрыла ў дзеда разведка-хада. Колас. // Зрабіць цяжэйшым. Абвастрыць хваробу, боль.
2. Зрабіць больш напружаным, жорсткім (пра адносіны, супярэчнасці). Імперыялістычная вайна рэзка абвастрыла класавыя супярэчнасці, паскорыла наспяванне рэвалюцыі. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
покуше́ние ср. зама́х, -ху м.; спро́ба, -бы ж. (зрабіць што); квапле́нне, -ння ср.;
покуше́ние на жизнь зама́х на жыццё;
покуше́ние на кра́жу спро́ба зрабі́ць крадзе́ж;
покуше́ние с него́дными сре́дствами зама́х з непрыда́тнымі сро́дкамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́кід, -ду м.
1. забра́сывание ср.;
з. блясны́ — забра́сывание блесны́;
2. перен. упрёк, уко́р;
◊ зрабі́ць з. — (каму) упрекну́ть, укори́ть (кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
*Заклі́пацца, заклі́патісе ’клясціся’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. разм. zaklepać ’зрабіць, абгаварыць, паабяцаць’. Відаць, бел. слова на польск. тэрыторыі з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Згламэ́здаць ’зрабіць абы-як’, згламазда́ць (Бяльк., Юрч.). Да гламазда́ць ’няўмела рабіць, плесці, шыць’ (Юрч.); параўн. гламазда ’нязграбная рэч, няўклюда’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасуло́тацца ’запэцкацца’, пасулотаць ’палізаць, зрабіць абы-як’ (паст., Сл. ПЗБ). Літуанізм. Параўн. літ. sulótis ’сачыцца’ (Грынавяцкене, там жа, 3, 437).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́раб ’палонка, прабітая ў лёдзе для лоўлі рыбы’ (міёр., Жыв. НС). Гл. прорубка; фанетыка дыялектная або пад уплывам прарабіць ’зрабіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Развары́ць ’размясіць гразь, зрабіць гразкай дарогу’ (Сцяшк. Сл.). Метафарычны перанос значэння на аснове знешняга падабенства разваранай стравы і гразкай дарогі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.
1. што. Прыціснуўшы, пашкодзіць; адцзяліць, адрэзаць.
А. пальцы дзвярыма.
2. што. Сцісканнем адцзяліць вадкасць.
А. тварог.
3. каго-што. Адцясняючы, прымусіць адысці, адступіць.
А. натоўп назад.
4. што. Націснуўшы, зрабіць адбітак на чым.-н.
А. след.
5. што. Зрабіць адбітак тэксту, малюнка; адцрукаваць (спец.).
А. карэктуру.
|| незак. адціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аслабані́ць, -баню́, -бо́ніш, -бо́ніць; -бо́нім, -бо́ніце, -бо́няць; -бані́; -банёны; зак. (разм.).
1. каго-што. Вызваліць, зрабіць свабодным, выслабаніць ад чаго-н. цяжкага.
А. ваеннапалонных.
А. рукі.
2. што. Зрабіць парожнім, нічым не занятым.
А. посуд.
А. кватэру.
3. каго. Дазволіць не выконваць якой-н. работы.
А. жанчын ад цяжкай работы.
|| незак. аслабаня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. аслабане́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)