Міту́к ’злодзей, які можа прыхапіць усё, што ляжыць навідавоку’ (КЭС, лаг.). Няясна. Магчыма, балтызм. Параўн. літ. mit‑r‑ùs ’хуткі, спрытны, лоўкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́льнік ’высыпка, маленькія прышчыкі на губах’ (Бяльк.). Да рыла ’лыч, перан. твар у чалавека’, параўн. рылаты ’які мае тоўстыя, абвіслыя губы’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пастарава́ць ’пагаварыць’ (маст., Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, да пастар© (гл.), які прапаведваючы, (шмат) гаворыць. Утварэнне, як, напрыклад, укр. постаростувати ’быць старастаў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плавы́ ’дзірвановы зараснік у возеры, які складаецца з розных раслін, нават з лазняку, — пад ім ёсць вада’ (Нік. Очерки). Да плаўι (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пнічо́к ’шпянёк ніжняга каменя, на які ўздзяецца паўпрыца (жалезная планачка) у верхнім камені’ (чэрв., ЛА, 4). З !!!інячок < кпін к < пень (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праця́жны ’які гучыць павольна, цягуча, не адрывіста’ (ТСБМ), ’марудлівы’ (люб., Сл. ПЗБ). Рус. протя́жный ’павольны, цягучы’, укр. протя́жний ’працяглы’. Гл. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыто́хнуць, прыто́хнуцца ’атрымаць тухлы, затхлы пах’ (Нас.), прыто́хлы ’які сапсаваўся ад цяжкага паветра, затхлы’ (Нас., Байк. і Некр.). Відаць, да незафіксаванага *то́хнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́схрыст ’месца, дзе расхрыстваецца ці расхрысталася адзежа’ (ТСБМ, Нар. Гом.), укр. росхри́стя ’які ходзіць з непакрытымі адзежай грудзьмі’. Да расхрыста́ць, расхрыста́цца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́кша ’чалавек, які запрогшыся ў каляску, перавозіць седакоў і грузы’ (ТСБМ). З япон. (dzin) rikisia праз пасрэдніцтва рускай, параўн. рус. ри́кша ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэбрапло́днік ’расліна Pleurospermum’ (Кіс.). Назва ўтворана шляхам асноваскладання ад рабро (гл.) і плод (гл.) паводле знешняга выгляду плода, які мае вострыя канты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)