Дабі́тне ’пераканальна, ясна’ (Сцяшк.). Запазычанне з польск. dobitnie ’тс’ (параўн. і польск. прыметнік dobitny).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мцяй ’непаваротлівы, гарбатаваты’ (Шпіл.). Не зусім ясна. Магчыма да ля́мця (гл.). Суфікс паводле гультай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́зарна ’ясна’ (Касп.), прозо́рно ’празрыста’ (ТС), празо́рная (труба) ’падзорная’ (Мат. Гом.). Да зорыць, зрок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
анані́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Пісьмо без подпісу, невядома кім напісанае. — Ананімка — гэта паклёп, ясна, — пачырванеўшы ад абурэння так, нібы яго апарылі, сказаў Заранік. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аргументава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.
Прывесці (прыводзіць) доказы, аргументы (у 1 знач.). Ходас ніколі не ўмеў так ясна аргументаваць свае думкі, як гэта рабіў Косця. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атума́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
1. Зацягнуцца, накрыцца туманам, смугою; затуманіцца. // Зацягнуцца, страціць празрыстасць (пра вочы).
2. перан. Страціць здольнасць ясна думаць, разважаць; затуманіцца. [Стэфа:] — Атуманілася галава... Усё пераблыталася. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачмурэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм. Страціць здольнасць ясна ўспрымаць і разумець навакольнае; адурэць. [Сусед Сідара:] — Куды вы!.. Ачмурэлі!.. Згубіць сябе хочаце!.. Галавач. — Як бог свят, ачмурэў чалавек! — спалохаўся дзед. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затлумі́цца, ‑тлумлюся, ‑тлумішся, ‑тлуміцца; зак.
Разм. Страціць здольнасць ясна мысліць, лагічна разважаць; задурыцца. Гуляючы ў лесе, мы неяк затлуміліся і пайшлі не ў патрэбны бок, а ў адваротны. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затлумі́ць, ‑тлумлю, ‑тлуміш, ‑тлуміць; зак., каго-што.
Пазбавіць здольнасці ясна мысліць, лагічна разважаць; задурыць. — Затлумілі мне галаву, вось і забыўся: твой жа праект аб адкрыцці дзіцячай пляцоўкі прынялі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнасо́ценец, ‑нца, м.
Гіст. Удзельнік рэакцыйна-манархісцкіх пагромных банд — чорных соцень у царскай Расіі. // Крайні, зацяты рэакцыянер. Ясна было для Андрэя, што ў карчме сядзеў самы сапраўдны чарнасоценец. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)