дама́шні, -яя, -яе.
1. Які адносіцца да дома, сям’і, прызначаны для карыстання дома.
Д. тэлефон.
Д. халат.
2. Зроблены, прыгатаваны дома або прызначаны для выканання дома.
Д. хлеб.
Дамашняе заданне.
3. Сямейны, прыватны.
Дамашняе выхаванне.
4. Свойскі, не дзікі.
Дамашнія жывёлы.
5. у знач. наз. дама́шнія, -іх. Члены сям’і (разм.).
Нашы дамашнія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аднаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Які належыць да таго самага роду, разраду; аднолькавага характару; падобны. Аднародныя з’явы. Аднародныя збудаванні. // Аднолькавы ва ўсіх сваіх частках. Аднародная маса. Аднароднае асяроддзе.
•••
Аднародныя члены сказа гл. член.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мармо́ны, ‑аў; адз. мармон, ‑а, м.; мармонка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. мармонкі, ‑нак; ж.
Члены рэлігійнай секты (узнікла ў ЗША у 19 ст.), вучэнне якой ўяўляе сабой сумесь хрысціянства з мнагабожжам.
[Ад уласнага імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сказ м.
1. грам. предложе́ние ср.;
гало́ўны с. — гла́вное предложе́ние;
дада́ны с. — прида́точное предложе́ние;
развіты́ с. — распространённое предложе́ние;
недастатко́вы с. — недоста́точное предложе́ние;
гало́ўныя чле́ны ~за — гла́вные чле́ны предложе́ния;
2. фольк., лит. сказ;
◊ вось табе́ і ўвесь с. — вот тебе́ и весь сказ
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
экспеды́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Адпраўка, рассылка і прыём грузаў, карэспандэнцыі і пад. (спец.).
Э. пасылак.
2. Установа ці аддзел установы, якія займаюцца рассылкай ці адпраўкай чаго-н. (спец.).
Э. газет.
3. Паездка, паход групы асоб, атрада з навуковымі, даследчымі мэтамі.
Дыялекталагічная э.
Паехаць у экспедыцыю.
4. Група ўдзельнікаў такой паездкі.
Члены экспедыцыі.
|| прым. экспедыцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
партбюро́, нескл., н.
Партыйнае бюро — кіруючы выбарны орган пярвічнай партыйнай арганізацыі. Сакратар партбюро. □ Доўга члены партбюро і радавыя камуністы заклапочана радзіліся, шукалі новых шляхоў паляпшэння працы. Сабаленка. // Пасяджэнне, сход гэтага органа. Сёння ў 16 гадзін партбюро.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыхо́д ’парафія; ніжэйшая царкоўная арганізацыя ў хрысціянскай царкве; мясцовасць, дзе жывуць члены гэтай арганізацыі’ (ТСБМ, Др.-Падб., Бяльк., Мат. Гом.; лях., Сл. ПЗБ), ’збор людзей на рэлігійнае свята’ (ПСл), пріхо́джынік ’прыхаджанін, парафіянін’ (Бяльк.). Рус. прихо́д ’царкоўны прыход’, укр. прихо́д ’парафія’. Аддзеяслоўны назоўнік з нулявой суфіксацыяй ад прыходзіць < хадзіць (гл.). Як мяркуе Фасмер (3, 368), першаснае значэнне — ’сход для выбараў старасты’. Паводле ЕСУМ (4, 582), запазычана з рускай мовы, што нельга выключыць і для беларускага слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канфірма́цыя, ‑і, ж.
1. Зацвярджэнне пастановы, судовага прыгавору вышэйшай уладай у буржуазных краінах. // Уст. Прыгавор, зацверджаны вышэйшай уладай.
2. У католікаў — абрад мірапамазання, які далучае дзяцей да царквы; у пратэстантаў — абрад прыняцця ў члены царквы юнакоў і дзяўчат.
[Ад лац. confirmatio — зацвярджэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кандыда́т, ‑а, М ‑даце, м.
1. Той, хто намечан для выбрання, назначэння або для прыёму куды‑н. Кандыдат у дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР. Залічыць у інстытут кандыдатам.
2. чаго. Малодшая вучоная ступень у дарэвалюцыйнай Расіі, якая прысвойвалася пасля заканчэння з адзнакай вышэйшай навучальнай установы. Кандыдат славеснасці.
•••
Кандыдат навук якіх — малодшая вучоная ступень у СССР, якая прысуджаецца на падставе абароны дысертацыі; асоба, якой прысуджана гэта ступень. Кандыдат філалагічных навук. Ступень кандыдата тэхнічных навук.
Кандыдат у члены КПСС (партыі) — асоба, якая праходзіць устаноўлены статутам выпрабавальны тэрмін перад прыёмам у члены КПСС.
[Ад лац. candidatus — адзеты ў белае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гало́ўны в разн. знач. гла́вный;
~ная ду́мка — гла́вная мысль;
г. ўрач — гла́вный врач;
~нае пыта́нне — гла́вный вопро́с;
г. го́рад — гла́вный го́род;
○ г. сказ — грам. гла́вное предложе́ние;
~ныя чле́ны ска́за — грам. гла́вные чле́ны предложе́ния;
~ная кватэ́ра — уст. гла́вная кварти́ра;
◊ ~ная спра́ва — гла́вное де́ло;
~ным чы́нам — гла́вным о́бразом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)