Verbum

бе́раст, ‑а і ‑у, М ‑сце, м.

Дрэвавая ці кустовая расліна сямейства вязавых. Бераст патрабавальны да цяпла, да ўрадлівасці глебы, менш ценевынослівы і любіць сухасць глебы. «Прырода Беларусі». / ‑у; у знач. зб. Насадзіць берасту.

цепла...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая а) па значэнню адпавядае слову цеплавы, напрыклад: цепластанцыя, цеплатраса; б) абазначае адносіны да цяпла (у 1, 2 знач.), цеплавой энергіі, яе атрымання і выкарыстання, напрыклад: цеплазабеспячэнне, цеплаўстойлівасць.

застудзі́ць, ‑студжу, ‑студзіш, ‑студзіць; зак., каго-што.

1. Ахаладзіць, замарозіць. Пабудзьце яшчэ, не ўцякайце з цяпла, Бо ў лесе застудзіце белыя ножкі. Грахоўскі.

2. Тое, што і прастудзіць (у 1 знач.). Застудзіць горла. Застудзіць грудзі.

адта́лы, ‑ая, ‑ае.

Які адтаў, падтаў пад уздзеяннем цяпла. Сцежка яшчэ не абсохла, адталая зямля ўгіналася пад нагамі і было мякка ступаць. Пташнікаў. Даніла.. праз адталы ражок шыбы ўбачыў Ларысу. Кулакоўскі. Адразу запахла сырой адталай зямлёй. Шамякін.

устапы́рыцца, ‑рыцца; зак.

Падняцца ўверх (пра валасы, шэрсць, шчаціну і пад.); натапырыцца. Расказчык паглядзіць абалдзела, потым зразумее, і, сярдзіта чмыхнуўшы носам, — аж устапырыцца падстрыжаная шчапоцька вусоў — падымецца ад цяпла, буркне пад нос: — Пайсці хіба заставы праверыць... Лынькоў.

бу́льбіна, ‑ы, ж.

Разм. Адзін клубень бульбы. Гнілая бульбіна. □ Міколка выкарпаў з цяпла дзесяць печаных бульбін. Лынькоў. Згадаюцца бульбіна з хлебам І кубак халоднай вады, — Тыя, з якімі пад небам Выраслі гарады. Кірэенка.

•••

Нос бульбінай — пра шырокі нязграбны нос.

папрэ́ць, ‑прэю, ‑прэеш, ‑прэе; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапрэць, сапсавацца ад сырасці і цяпла. Сена папрэла. □ Сонца спадала, і можна было не баяцца, што .. [расада] папрэе. Паўлаў. // Стаць запалёным ад перагравання і поту (пра скуру).

2. Прэць некаторы час.

раста́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які падтаў, растаў пад уздзеяннем цяпла. Доўга хадзілі рудабельцы па пуцях, хлюпаючы па расталым снезе. Грахоўскі.

2. Які ўтварыўся ад раставання. Было гэта ранняй вясной, калі снег размяк і вакол журчалі мутныя і імклівыя ручаіны расталай вады. Няхай.

сапрэ́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які сапсаваўся ад вільгаці і цяпла; згнілы, папрэлы; сатлелы. Дыхнула вільгаццю і пахам сапрэлага лісця. Скрыган. Каля станцыі ляжалі штабялі старых сапрэлых шпал. Грахоўскі.

2. Змакрэлы ад поту. Каля царквы, каля халоднай бочкі з хлебным квасам, калыхалася сапрэлая чарга. Адамчык.