маўзале́й, ‑я, м.
Вялікае надмагільнае архітэктурнае збудаванне; надмагільны помнік, грабніца. Маўзалей Леніна. □ Нясе прывет сардэчны Туды паток людзей, Туды, дзе стаў навечна Гранітны маўзалей. Бялевіч.
[Грэч. Mausōléion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шны́парыць, -ру, -рыш, -рыць; незак. (разм.).
1. Заглядваць у розныя месцы, шукаючы, высочваючы каго-, што-н.
Ш. па кладоўках.
2. Хадзіць, рухацца сюды-туды, у розных напрамках.
Па вуліцы шныпарыць дзетвара.
|| наз. шны́паранне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адку́ль, прысл.
1. пыт. З якога месца, з якой крыніцы, ад каго; ужыв. ў клічна-пытальных сказах пры выказванні нязгоды, адмаўлення чаго-н.
А. едзеце? Толькі кудзеля і будзе...
А. той кужаль.
А. гэта вядома?
2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова для падпарадкавання даданых сказаў месца, даданых азначальных сказаў, даданых дапаўняльных сказаў (у адпаведнасці з суадноснымі словамі «там», «туды», «адтуль», «той» і іншымі ў галоўным сказе).
Мы глянулі туды, а. пачуліся галасы.
◊
Адкуль (толькі) ногі ўзяліся — пра таго, хто хутка ўцякае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́гаршчы, -аў.
1. Складзеныя разам у выглядзе акругленага ёмішча абедзве далоні так, каб можна было туды чаго-н. насыпаць, наліць.
Падставіць п.
2. Колькасць чаго-н., якая ўмяшчаецца ў складзеныя такім чынам далоні.
Цэлыя п. арэхаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыму́сіць, -у́шу, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., каго (што) да чаго і з інф.
Абавязаць, запатрабаваць зрабіць што-н.
Ніхто мяне не прымусіць ехаць туды.
|| незак. прымуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыму́с, -у, м. і прымушэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тады́-сяды́ ’час ад часу, калі-нікалі, іншы раз’ (ТСБМ), ’часам, калі-нікалі’ (Касп., Варл.). Рыфмаванае спалучэнне да тады (гл.), параўн. сюды‑туды, туды‑сюды, гл. сюды, туды. Другая частка спалучэння ўзыходзіць да ўказальнага займенніка *sь, гл. сей.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
снава́ць, сную́, снуе́ш, снуе́; снуём, снуяце́, сную́ць; снуй; незак.
1. што. Падрыхтоўваць пражу асновы для ткання.
С. пражу.
2. Рухацца туды і сюды, у розных напрамках.
С. па вуліцы ўзад-уперад.
|| наз. снава́нне, -я, н.; прым. снава́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інтарэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. мн. Патрэбы, імкненні, мэты, неабходнасць у чым-н.
Эканамічныя інтарэсы дзяржавы.
2. Карысць, сэнс, выгода.
Няма ніякіх інтарэсаў ехаць туды.
3. Асаблівая ўвага, цікавасць, якія праяўляюцца да каго-, чаго-н.
Вялікі і. да ўсяго новага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вкось нареч. наўско́с, наўскасы́, наўскася́к, наўко́с;
◊
вкривь и вкось а) (в различных направлениях) ва ўсе бакі́, туды́-сюды́, ту́ды і сю́ды, сю́ды і ту́ды; б) (беспорядочно) бязла́дна, абы-я́к, так-ся́к накася́к, абы́ не па-лю́дску; в) перен. (всячески, превратно) так і сяк, сяк і так, усяля́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шы́цца¹, шы́юся, шы́ешся, шы́ецца; незак. (разм.).
1. Лезці, прабірацца і пад. ў вузкае месца, туды, дзе цесна; хавацца куды-н.; пранікаць, залазіць куда-н.
Ш. ў натоўп.
Куры шыюцца ў крапіву.
2. перан. Старацца быць падобным на каго-н., прыкідвацца кім-н.
Ш. ў дурні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)