сма́глы, ‑ая, ‑ае.
Перасохлы, сасмаглы. Прыкрыўшы маскай смаглы рот, Герой працягвае палёт І прабіваецца да сонца. Крапіва. З тых дзён, калі падносяць кубак славы, Я лішняе спакусы не глыну, Бо ўсё яшчэ мне помніцца гаркавы На смаглых вуснах прысмак палыну. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́льны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Сталічны (пра горад). Ці хто здалёк прыбыў, ці зблізку, Які б вас вецер ні прынёс — Вам Камароўку ў стольным Мінску Не абмінуць, бы ўласны лёс. Гілевіч. Жыві ж, красуйся, горад стальны. З руін да славы ўставай. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кату́рны, ‑аў; адз. катурн, ‑а, м.
Від абутку з высокай падэшвай, які надзяваўся трагічнымі акцёрамі старажытнага грэчаскага і рыжскага тэатраў для надання фігуры велічнасці. / у перан. ужыв. Па другі дзень пасля прэм’еры я ўжо хадзіў па калідорах гімназіі на катурнах славы. Рамановіч.
[Грэч. kóthornoi.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́тапіс, ‑у, м.
Пагадовы запіс гістарычных падзей у старажытныя часы; кніга з такімі запісамі. Ноўгарадскі летапіс. Летапіс Аўраамкі. // перан.; чаго. Паслядоўны запіс якіх‑н. падзей; хроніка, гісторыя чаго‑н. Летапіс ваеннай славы.
•••
Жывы летапіс — пра таго, хто добра памятае ўсе сучасныя яму падзеі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паказу́ха, ‑і, ДМ ‑зусе, ж.
Разм. неадабр. Што‑н. паказное; дзеянні, разлічаныя на знешні эфект, на наказ чаго‑н. у выгадным святле. Мне паказуха не па сэрцу, Не трэба славы паказной! Бялевіч. Марыя Ігнатаўна з першых дзён свайго дырэктарства заявіла рашучае «не» адміністраванню і паказусе. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахо́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Перамяшчэнне войск або флоту з якой-н. мэтай.
Полк выступіў у п.
2. Ваенныя дзеянні супраць каго-н.
Крыжовыя паходы.
3. Арганізаванае падарожжа ці далёкая прагулка, а таксама наогул сумесны рух групы асоб з пэўнымі мэтамі, заданнямі.
Турысцкі п.
П. па месцах баявой славы.
4. Арганізаванае або загадзя намечанае наведванне чаго-н.
Калектыўны п. у кіно.
|| прым. пахо́дны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).
Ісці паходным маршам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ганары́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.
1. кім-чым і са злучн. «што». Усведамляць, адчуваць гонар (у 2 знач.). Адным заўсёды ганаруся, Што я — савецкі чалавек. Астрэйка. Ганаруся нашым часам, З кожным днём мацнеюць справы — Ёсць у нас цяпер калгасы, У якіх нямала славы. Броўка.
2. Быць ганарыстым; задавацца, выхваляцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упача́тку, прысл.
Спярша, спачатку. Гэтая сустрэча, радасная ўпачатку, пад канец зусім сапсавала .. настрой [Івана Іванавіча]. Быкаў. А сціплага, не кідкага да славы Мітрафана ўпачатку зусім бянтэжыла: пасёлак сталі называць яго імем. Ракітны. // На самым раннім этапе. Вясна была яшчэ ўпачатку, Але снягі ўжо раставалі, І дружна ў полі балбаталі Раўкі, рачулкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
учэ́пістасць, ‑і, ж.
Уласцівасць учэпістага. Учэпістасць рук. Учэпістасць памяці. Гаспадарская ўчэпістасць. □ Заслугоўваюць сваёй славы непараўнальных верхалазаў нашы мурашкі, вавёркі, куніцы, соні, яноты-паласкуны, а часткова таксама рысі і мядзведзі. Калі птушак ад падзення ўтрымаюць крылы, а павукоў — павуціна, то гэтым лясным акрабатам даводзіцца разлічваць толькі на сваю ўчэпістасць, сілу, дакладнасць і хуткасць. Самусенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аско́ма, ‑ы, ж.
Непрыемнае вяжучае адчуванне ў роце, абвостранае адчуванне на зубах ад чаго‑н. кіслага. У Сяргейкі ад аскомы нават рот пачало зводзіць. Хомчанка. // перан. Непрыемнае адчуванне ад чаго‑н., што вельмі надакучыла. Што ім [маладым] славы аскома? Ім адна ўзнагарода — Ведаць, верыць, што шчасце не здрадзіць народу. Грачанікаў.
•••
Аскому нагнаць (набіць) гл. нагнаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)