Сло́ва ‘адзінка мовы, маўлення’, ‘фраза, выказванне’, ‘мова’ (ТСБМ, Нас., Шат., Бяльк., Байк. і Некр., Др.-Падб.), сло́во ‘тс’ (ТС, Федар. 4), слові́на ж. р., экспр. ‘тс’ (ТС), сюды ж слове́чно ‘вусна’ (мазыр., Нар. Гом.), ст.-бел. слово ‘адзінка маўлення’, ‘выказванне’, ‘выражэнне волі, загад’, ‘павучэнне’ (Сташайтэне, Абстр. лекс., 75). Укр., рус. сло́во, польск. słowo, в.-луж., н.-луж. słowo ‘слова’, чэш. slovo ‘слова’, sloveso ‘дзеяслоў’, славац. slovo, серб.-харв. сло̏во ‘літара’, славен. slovọ̑ ‘развітанне’, slóvọ ‘літара; слова’, балг. сло́во, макед. слово ‘літара’, ст.-слав. слово, Р. скл. словесе. Прасл. *slovo ‘слова’ (аснова на ‑es). Роднасныя ўсх.-літ. šlavė ‘пашана; ушанаванне, слава’, šlȧvinti ‘славіць, шанаваць’, лат. slava, slave ‘пагалоска; рэпутацыя; пахвала; слава’, авест. srávah‑ ‘слава, павага; кліч’, грэч. κλέος ‘слава’, ст.-ірл. clù ‘слава’; гл. Траўтман, 368; Мюленбах-Эндзелін, 3, 920; Фрэнкель, 1008; Майргофер, 3, 389; Мее, Études, 356–357; Покарны, 606- 607. Узводзяць да і.-е. кораня *kʼleu̯os < *kʼleu̯‑ ‘чуць, слухаць’ (Сной₁, 583). У славянскіх мовах звязана чаргаваннем галосных з слава, слыць (гл.). Гл. Фасмер, 3, 673; Глухак, 563; Махэк₂, 557 (падкрэслівае, што ў склад прасл. *slovo уваходзіў семантычны кампанент ‘пашана, слава’, прадстаўлены ў *slověti, *sloviti, ст.-слав. благословити ‘гаварыць, прапаведваць, велічаць, славіць’). Гл. яшчэ Скок, 3, 288–289; Трубачоў, Этимология–1968, 58; Шустар-Шэўц, 1308; Сной₁, 583; Борысь, 559; ЕСУМ, 5, 306.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыжыццёвы, ‑ая, ‑ае.

Які адбыўся, быў зроблены пры чыім‑н. жыцці. Прыжыццёвае выданне збору твораў. Прыжыццёвая слава.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пясня́рскі, ‑ая, ‑ае.

Паэт. Які мае адносіны да песняра; такі, як у песняра. Пяснярская слава. Пяснярскі дар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сла́віць, сла́віцца ‘мець славу, шырокую вядомасць у якіх-небудзь адносінах; усхвалявацца, праслаўляцца, ушаноўвацца’. Гл. слава.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

госпо́дь рел. бог, род. бо́га м.; гаспо́дзь, род. го́спада м.;

◊

госпо́дь зна́ет (ве́дает) уст. бог ве́дае;

прости́ го́споди уст. дару́й бо́жа;

сла́ва тебе́ го́споди уст. сла́ва бо́гу, дзя́куй бо́гу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гро́мкий

1. гу́чны, мо́цны;

гро́мкий го́лос гу́чны (мо́цны) го́лас;

2. перен. гу́чны; (о славе — ещё) шыро́кі, гро́мкие слова́ гу́чныя сло́вы;

гро́мкий проце́сс гу́чны працэ́с;

гро́мкая сла́ва гу́чная (шыро́кая) сла́ва;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

изве́стность вядо́масць, -ці ж.; знакамі́тасць, -ці ж.; (слава, популярность) сла́ва, -вы ж., папуля́рнасць, -ці ж.;

получи́ть (приобрести́) изве́стность стаць вядо́мым, набы́ць сла́ву (папуля́рнасць, вядо́масць);

привести́ в изве́стность вы́светліць, дакла́дна вы́значыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пабо́рнік, ‑а, м.

Заўзяты прыхільнік, абаронца каго‑, чаго‑н. Жывая слава пераможцам бою, Паборнікам і праўды і дабра. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няга́снучы, ‑ая, ‑ае.

1. Які гарыць, свеціць увесь час. Нягаснучае ззянне.

2. перан. Які не забываецца, не слабне. Нягаснучая слава.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нясла́ва ’ганьба, абясслаўленне’ (Нас.; мін., Шн. 2), ніслава ’тс’ (Федар.), укр. неслава, польск. niesława ’тс’. Арэальны наватвор, гл. слава.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)