саліпсі́зм, -у, м.

У філасофіі: крайні суб’ектыўны ідэалізм, які прызнае адзінай рэальнасцю толькі індывідуальную свядомасць, уласнае «я» і адмаўляе існаванне навакольнага свету.

|| прым. саліпсі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэа́лія, ‑і, ж.

Кожная рэч матэрыяльнага свету.

[Ад лац. res — рэч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вселе́нная ж. сусве́т, -ту м.; разг. свет, род. све́ту м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

невзви́деть / невзви́деть све́та разг. не ўба́чыць све́ту, безл. свет заслані́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недели́мость непадзе́льнасць, -ці ж.;

при́нцип недели́мости ми́ра пры́нцып непадзе́льнасці све́ту;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сжива́ть несов., разг. зжыва́ць;

сжива́ть со све́та зжыва́ць са све́ту;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

За́хад ’захад сонца, іншых свяціл; краіна свету’. Рус. заход ’захад, сонца, свяціл’, укр. за́хі́д ’тс’, за́хід ’краіна свету’, польск. zachód ’час захаду сонца, краіна свету’, ’клопат’, н.-луж. zachod ’мінулае’, в.-луж. zachod ’уваход’, чэш. уст. дыял. záchod ’захад (сонца)’, чэш., славац. zachód ’туалет’, славен. zahòd ’захад (сонца), краіна свету’, ’абход’, ’клазет’, серб.-харв. за́ход ’захад (сонца), краіна свету’, ’клазет’, балг. за́ход ’уваход’, ’клазет’. Ст.-слав. заходъ ’захад сонца’, ’клазет’. Ст.-рус. заходъ ’захад сонца’, ’клазет’. Бязафіксны назоўнік, суадносны з xodъ (гл. ход), утвораны, відаць, з чаргаваннем галоснага ад дзеяслова za‑xed‑ti (x < s пасля i, u, r у прэфіксах pri‑, u‑, per‑, а потым x > š перад e: za‑šed‑ti; параўн. рус. зашедший, восшествие). Знач. ’краіна свету’, магчыма, замацавалася пад польск. уздзеяннем. Брукнер, 181; Фасмер, 4, 252–253; Шанскі, 2, З, 72, 73.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жыўцо́м, прысл. (разм.).

1. У жывым стане, жывым.

Узяць ваўка ж.

2. Гвалтоўна, жывасілам.

Вырваць дрэўца ж.

◊

Жыўцом з’есці (праглынуць) (разм.) — нападкамі, ганеннем звесці са свету, загубіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тварэ́ц, -рца́, мн. -рцы́, -рцо́ў, м.

1. Той, хто стварае матэрыяльныя і духоўныя каштоўнасці.

Т. гісторыі — народ.

2. (з вялікай літары). У рэлігіі: Бог як стваральнік свету.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адушаўлёны, -ая, -ае.

1. Які належыць да свету жывых істот; жывы (кніжн.).

2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назваў жывых істот.

А. назоўнік.

|| наз. адушаўлёнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)