турбі́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да турбіны. Турбінныя лопасці. Турбінны завод. □ І сёння забурліла Рэчка Моўчадзь. Турбінны гул Здалёк цяпер чуваць. Шымук. // Які дзейнічае, працуе пры дапамозе турбіны. Турбінная помпа. Турбінны паравоз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хмызня́к, ‑у, м.

Кусты, зараснікі дробных маладых дрэўцаў. Лес быў густы, з непралазнымі хмызнякамі. Якімовіч. Беражыстая рэчка ўтапілася ў хмызняках і лазе; спрадвеку жалобна журчыць пра людскія надзеі, як сведка таго, што было. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вудо́ба ’месца, дзе побач з населеным пунктам знаходзіцца поле, лес, луг, папас і рэчка’ (Яшк., слаўг., рэч.). Рус. дыял. удобье ’ўгоддзі’. Ст.-рус., ст.-слав. оудобь ’лёгкі, магчымы’. Ад у і доба (гл.) (Фасмер, 4, 149). Параўн. неўдобіца, неудобка (Выгонная, Лекс. Палесся, 40 і наст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́плаў, ‑лаву; мн. паплавы, ‑оў; м.

Луг у пойме ракі. Нешырокая рэчка за вёскай выйшла з берагоў і заліла паплавы. Сіняўскі. [Сад] падступае амаль да рэчкі, за якой адразу пачынаецца поплаў, там самы пахучы, самы мяккі мурог. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́сахлы, ‑ая, ‑ае.

1. Такі. з якога выпарылася вільгаць. Высахлая рэчка. Высахлая бялізна. // Які выпарыўся (пра вільгаць).

2. Які звяў, ссох, перастаў жыць. Высахлае дрэва. □ На прымерзлай.. зямлі ляжала.. высахлае лісце. Чорны.

3. перан. Схуднелы. Высахлы твар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мысо́к, ‑ска, м.

Разм.

1. Памянш.-ласк. да мыс. «Гарляком» хлопцы называлі тое месца, дзе рэчка крута абгінала невялікі вузкі мысок, заросшы кустамі. Якімовіч.

2. Тое, што і насок (у 1 знач.). Генька падчапіў мыском чаравіка мяч. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапо́ўніцца, ‑ніцца; зак.

Напоўніцца, запоўніцца звыш меры. Рэчка перапоўнілася. Страўнік перапоўніўся. // перан. Стаць поўнасцю ахопленым, празмерна напоўненым якімі‑н. пачуццямі, перажываннямі і пад. Сэрца перапоўнілася радасцю. □ Чулае дзіцячае сэрца перапоўнілася болем да краю. Якімовіч.

•••

Чаша цярпення перапоўнілася гл. чаша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прага́л, ‑у, м.

Тое, што і прагаліна. Выбліснуў правал — лугавіна. Наперадзе пятляла даволі шырокая рэчка, а за ёй зноў сцяна змешана-сасновага і лісцвянога лесу. Навуменка. У прагале паміж галін Захар бачыў толькі тры зоркі, але хутка яны патухлі. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́гнуцца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; зак.

Прыняць дугападобную форму, утварыць выгіб. Не даходзячы да лукі, выгнуўшыся яшчэ раз каля лесу вельмі прыгожаю дугою, Нёман, забіраў управа. Колас. Залез на дрэва — ўніз ляціш, Бяроза выгнецца дугою. Барадулін. Рэчка выгнулася тут Срэбнаю падковай. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сусе́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.

Разм. Знаходзіцца, быць у суседстве. З правага боку возера, наперадзе рэчка, а тут парабкоўскія гароды, і толькі з аднаго боку хутар суседзіць з другім хутарам. Галавач. Чыстыя ўслоны суседзілі з трыма чорнымі еенскімі крэсламі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)