Ра́ска 1 ’дробная водная расліна сямейства раскавых, Lemna L.’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), ря́ска ’тс’ (Сл. ПЗБ), сюды ж раса́ (ръса́) ’водарасці’ (Сл. ПЗБ; бялын., Нар. сл.). Да раса́ 2 (гл.), параўн. чэш. řasa ’водарасць’, славац. riasa ’тс’, таксама тлумачэнне: раса — трава ў рэчцы, як аборы (віл., Сл. ПЗБ) і макед. реси ’падводныя расліны даўжынёй да пяці метраў’; для дробных водных раслін характэрна махрыстасць карэньчыкаў. Параўн. укр. ря́ска ’расліна Lemna L.’, в.-луж. rjasa ’тс’, каш. řąsa, řąs ’тс’. Фасмер (3, 539) рус. ря́ска ’балотная расліна’ звязвае з рус. ряса́ ’забалочанае месца, вільгаць’ і, няўпэўнена, з *ręsa, гл. раса́ 2. Гл. таксама Шустар-Шэўц, 2, 1221; SEK, 4, 227.
Ра́ска 2 ’столка’ (дзісн., Нар. сл.). Да раса́ 2 (гл.), што можа мець значэнне ’зборка, складка’; параўн. укр. ряси́ца ’складка’, славац. riasa ’тс’ і інш.
Ра́ска 3 ’парастак, расток’ (Клім.). Гл. ра́са 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́сінскі ’вышэйшага гатунку’ (Юрч.). Ад ра́са 2 ’парода’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расса́ ’густыя зараснікі розных водных траў’ (Касп.). Гл. раса́ 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расі́сты 1 ’пакрыты расой’ (ТСБМ). Звычайна ро́сны ’тс’, гл. раса́ 1.
Расі́сты 2 ’мяцёлчаты (авёс)’ (мсцісл., З нар. сл.). Параўн. польск. rzęsisty ’багаты’, балг. реси́ст ’што мае махры ці падобны да махроў’, славен. resast ’злакавы’, ’маючы вусікі’. Гл. раса́ 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́сы мн. ’парасткі на клубнях бульбы’ (драг., Жыв. НС). Гл. раса 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бай-ба́й, выкл.
1. Прыпеў пры закалыхванні дзіцяці. Раса на палянах, Нахмурыўся гай. Засні, паслухмяны, Бай-баінькі-бай. А. Александровіч.
2. у дзіц. мове. Спаць. Пара бай-бай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ця́ўе, ‑я, н., зб.
Абл. Націнне. Іншы раз уяўляецца, што і сонца тут свеціць, як на паверхні зямлі, і раса іскрыцца, як на грэчцы або на бурачным цяўі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рася́нка ’трава расянка’ (ТСБМ), расіца (Байк. і Некр.), раса́ ’тс’ (лельч., Жыв. сл.). Гл. расічка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пядзь ’падзь, салодкая раса на лісцях дрэў’ (чэрв., З нар. сл.). Вынік рэгрэсіўнага змякчэння, гл. падзь 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расо́вы ’рыжы’ (Сцяшк.), ’пародзісты’ (Скарбы). З польск. rasowy ’пародзісты’, што ад ра́са 2 (гл.). Параўн. ра́савы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)