барве́ць, ‑вее; незак.
Тое, што і барвавець (у 2 знач.). Грывы канчаліся трохі наводдаль, а за імі.. барвелі ў густой зелені плямы ўжо чырвоных асінак. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свірэ́па, ‑ы, ж.
Пустазелле, палявая шматгадовая расліна сямейства крыжакветных з жоўтымі кветкамі. Паміж зялёнага мора, якое хвалямі пералівалася на сонцы, месцамі былі спрэс жоўтыя плямы свірэпы. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пе́кур ’чалавек, які мае рабаціністы твар’ (калінк., Сл. ПЗБ). З ⁺пегур, якое з пег‑ (пегі ’плямы на твары’) і суф. ‑ур са значэннем зніжанасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трави́тьIII несов. (обрабатывать химическими средствами) траві́ць, вытраўля́ць; (выводить) выво́дзіць;
трави́ть рису́нок траві́ць (вытраўля́ць) рысу́нак;
трави́ть пя́тна выво́дзіць пля́мы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Нава́ркі ’ільснівыя плямы, пералівы’: «Конь гладкі, аж наваркі ходзяць по ем» (ТС, 3, 112). Разам з навар ’тлушч, які ўсплывае наверх пры варцы стравы’, да варыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маке́т ’узор, паменшаная схема, мадэль’ (ТСБМ) — праз рус. мову запазычана з фр. maquette < італ. macchietta ’пляма, дробная фігурка ў выглядзе плямы’ < італ. macchia ’пляма’ (Голуб-Ліер, 299).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмы́цца сов., в разн. знач. отмы́ться; (при стирке — ещё) отстира́ться;
чарні́ла адмы́лася — черни́ла отмы́лись;
пля́мы адмы́ліся — пя́тна отмы́лись (отстира́лись)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
По́йсы ’пісягі на кепска вымытай кашулі’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа), слова паходзіць ад літ. paišos ’плямы сажы’, параўн. paišaĩ ’сажа, куродым’, pajšýti мазаць’. Субстратны балтызм?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазамыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Адмыць, замыць усе плямы, не мыючы ўсёй адзежы.
2. Сапсаваць частым ці няўмелым мыццём усё, многае. Пазамываць бялізну.
3. Занесці пяском усё, многае. Пазамывала паводка вусці рэк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. прыпух, ‑ла; зак.
Трохі апухнуць, успухнуць. Злыя вочы яе паменшыліся, пачырванелі, павекі прыпухлі. Дуброўскі. Ліпа была цяжарная на апошніх месяцах, губы яе прыпухлі, на твары ляжалі жаўтаватыя плямы. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)