пападвячо́ркаваць, ‑каваю, ‑каваеш, ‑кавае; зак.
Паесці днём паміж абедам і вячэрай. Пападвячоркаваўшы, захапіўшы з сабою кусок сала і буханку хлеба, Грышка накіраваўся ў лес, які яму быў вельмі вядомы, як падпаску. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
1. Незак. да паесці (у 1 знач.).
2. Есці, з’ядаць. Многія насякомыя пішчаць лясную расліннасць, і таму птушкі, якія паядаюць гэтых шкоднікаў, вельмі карысным. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахлы́скаць ’паесці’ (віл., Сл. ПЗБ), пахлястиць ’пахлябтаў’ (Ян.), хлыстаты ’хлябтаць, піць’ (Клім.), лиыснуты ’глынуць’ (драг., Сл. ПЗБ). Да прасл. xlystati/xlyskati, параўн. укр. хлистати ’хлябтаць, піць’, ппольск. chlystać ’тс’, славен. hllstati ’хапаць ротам’ (Трубачоў, Эт. сл., 8, 42) — якія з’яўляюцца гукаперайманнямі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падзакусі́ць, ‑кушу, ‑кусіш, ‑кусіць; зак., чаго і без дап.
Разм. Паесці крыху, перакусіць. Прыехаў я позна ўвечары. Троху падзакусіў хлеба з салам, што прывёз з вёскі, і зараз лёг спаць. Гарэцкі. Сцёпка падзакусіў, распытаўся аб вясковых навінах. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жыво́т, -вата́, М -ваце́, мн. -ваты́, -вато́ў, м.
1. Частка цела ў чалавека і жывёл, у якой размешчаны органы стрававання.
Боль у жываце.
2. Страўнік, кішэчнік (разм.).
Купіць лякарства ад жывата.
Благому жывату і пірог шкодзіць (прыказка).
◊
Жывот падцягнула (безас.) — захацелася есці.
Качацца жыватом (разм.) — хварэць на жывот.
Падарваць жывот (жываты) са смеху — моцна смяяцца, аж заходзіцца.
Плячысты на жывот (жарт.) — ахвотнік паесці.
Хватацца за жывот — смяяцца да знямогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пасёрбаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Разм. Паесці чаго‑н. рэдкага, сёрбаючы. Язэпка пасёрбаў гарачай заціркі і заспяшаўся са зборамі. Якімовіч. [Васіль] пасёрбаў баршчу так, для прыліку, каб матка не гаварыла нічога, хутчэй вылез з-за стала, выйшаў на двор. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
изъе́сть сов.
1. з’е́сці, пае́сці; (источить — ещё) стачы́ць, патачы́ць;
2. (искусать) разг. скуса́ць, пакуса́ць;
3. (о едких веществах) раз’е́сці, мног. параз’яда́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недае́сці, ‑ем, ‑ясі, ‑есць; ‑ядзім, ‑ясце, ‑ядуць; пр. недаеў, ‑ела; заг. недаеш; зак.
Паесці недастаткова, не дасыта. — Калі чалавек паставіў сабе вялікую мэту, дык ён дзеля яе недаспіць, недаесць, вытрымае ўсё... Паслядовіч. Хутка.. [Міхаль] пачаў ездзіць у Маскву, Ленінград.. А ведама ж — дарога: і недаясі, і недаспіш. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загру́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. загру́з, ‑ла; зак.
Засесці, завязнуць у чым‑н. топкім, сыпкім. Загрузнуць у балоце. □ Наваліла замець такія гурбы, што з канём загрузнуць можна. Лынькоў. // перан. Заняўшыся чым‑н., апынуцца ў цяжкім становішчы. Азаркевіч зноў загруз у працы і часта нават забываўся, што трэба паесці. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяшчэннадзе́йства, ‑а, н.
1. Царкоўны абрад, адпраўленне набажэнства.
2. перан. звычайна іран. Выкананне якой‑н. справы з вялікай урачыстасцю і важнасцю. Латуза быў вялікі гурман і любіў не проста паесці, а ператварыць гэты натуральны працэс у свяшчэннадзейства. Рамановіч. У кулуарах рэдакцыі абласной газеты «днём свяшчэннадзейства» называлі дзень выплаты ганарару. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)