землетрасе́нне, ‑я, н.
Моцнае хістанне паасобных участкаў паверхні зямлі, якое выклікаецца вулканічнымі або іншымі працэсамі. Землетрасенне разбурыла горад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Крапа́к ’чалавек моцнага целаскладу’ (ТСБМ), ’моцнае яйцо’ (Мат. Гом.). Да крэпкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Мацу́к, драг. моцук ’моцнае велікоднае яйка’ (КЭС). Да міц < моц ’моц’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раз’я́трыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.
1. каго (што). Выклікаць у кім-н. моцнае раздражненне, злосць; раз’юшыць.
2. што. Прычыніць боль, дакрануўшыся да балючага месца; растрывожыць, развярэдзіць.
Р. рану.
|| незак. раз’я́трываць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раз’я́трыванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Паўзга́ліцца ’выказаць моцнае жаданне’ (Гарэц., Др.-Падб., Яруш.). Да па‑, ‑уз‑, абліцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
крык, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Моцны, вельмі рэзкі гук голасу.
У лесе пачуўся к.
2. Нападкі, папрокі рэзкім голасам.
3. перан., чаго. Моцнае праяўленне якога-н. пачуцця.
К. адчаю.
К. душы.
◊
Апошні крык моды — пра модную навінку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тушэ́, нескл., н. (спец.).
1. Характар, спосаб дакранання да клавішаў фартэпіяна пры ігры.
Мяккае т.
Моцнае т.
2. У спорце: укол, удар, нанесены фехтавальшчыкам саперніку ў адпаведнасці з правіламі, а таксама дотык барца абедзвюма лапаткамі да дывана, які абазначае яго паражэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Страсць ‘моцнае захапленне’, ‘цяга да чаго-небудзь’, ‘моцнае нястрымнае каханне’ (ТСБМ), ‘усяночнае няспанне з вечара Вялікага чацвярга на пятніцу’, ‘моцнае жаданне’, прысл. ‘моцна, вельмі’ (Нас.), ‘страх, жудасць’ (Рам. 6), ст.-бел. стрась ‘пакута; мукі’ (Карскі, 1, 356). Укр. страсть, рус. страсть, чэш. strast, славац. strasť, серб.-харв. strȃst, славен. strȃst, балг., макед. страст, ст.-слав. страсть ‘страсць, пакута, мучэнне’. Прасл. *strastь утворана ад *stradati ‘пакутаваць, цярпець’ з суф. ‑tь; гл. Слаўскі, SP, 2, 45. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 771; Бязлай, 3, 324; Махэк₂, 580.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ура́жанне ср., в разн. знач. впечатле́ние;
пе́ршыя ўра́жанні — пе́рвые впечатле́ния;
мо́цнае ўра́жанне — си́льное впечатле́ние;
дзялі́цца ўра́жаннямі — дели́ться впечатле́ниями;
◊ рабі́ць у. — производи́ть впечатле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сло́ўца, ‑а, н.
Разм. Памянш.-ласк. да слова (у 1, 3 знач.); трапнае, удалае слова, выраз. Кожнаму з.. [навасёлаў] Колас хацеў зазірнуць у вочы, пачуць ад кожнага хоць адно, але самае дарагое слоўца. Лужанін. Дам я Вам слоўца, братняе слоўца, шчырае слоўца, — не знаю другіх. Купала.
•••
Закінуць (адмовіць) слоўца гл. закінуць.
Моцнае слоўца — тое, што і моцнае слова (гл. слова).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)