мой
1. (ж. мая́, ср. маё, мн. мае́); притяж., м. мой;
м. сын — мой сын;
мая́ дачка́ — моя́ дочь;
маё пыта́нне — мой вопро́с;
2. в знач. сущ., прост. (муж, возлюбленный) мой;
◊ на маёй па́мяці, за маю́ па́мяць — на мое́й па́мяти;
мая́ ха́та з кра́ю — моя́ ха́та с кра́ю;
бо́жа м., бо́жухна м. — бог ты мой;
м. (твой, яго́, яе́ і г.д.) верх — мой (твой, его́, её и т.д.) верх;
на маё вы́йшла — вы́шло по-мо́ему;
на маё шча́сце — на моё сча́стье;
на маю́ ду́мку — на мой взгляд; по моему́ мне́нию;
на маі́м вяку́ — на моём веку́;
на маё го́ра, на маю́ бяду́ — на моё го́ре, на мою́ беду́;
язы́к м. — во́раг м. — посл. язы́к мой — враг мой;
я не я, і кабы́ла не мая́ — погов. я не я, и ло́шадь не моя́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыста́нішча ср.
1. приста́нище, убе́жище, прию́т м., кров м.;
2. перен. прибе́жище;
ты — маё адзі́нае п. — ты — моё еди́нственное прибе́жище;
○ пра́ва п. — пра́во убе́жища
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пастушы́ны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і пастухоўскі. Выйшаў раннем за ваколіцу, і пацягнула мяне ў недалёкі лясок, пад раку, у тыя мясціны, дзе некалі праходзіла маё пастушынае маленства. Кулакоўскі. Недзе гамоніць дарога, Недзе грымяць масты. І пастушынага рога Просіцца ў сэрца матыў. Камейша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́звішча, ‑а, н.
Найменне, агульнае для ўсёй сям’і, якое дзеці атрымліваюць звычайна па бацьку, а жонка па мужу. Запісаць прозвішча. Назваць сваё прозвішча. □ — Дазвольце быць знаёмым з вамі. Маё прозвішча — Шулевіч. Колас. Апошнім чытаў вершы сціплы на выгляд хлопец па прозвішчу Заранік. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнаві́цца, ‑наўлюся, ‑новішся, ‑новіцца; зак.
1. Набыць выгляд новага, зрабіцца нібы новым. Снег выпаў пасля ночы. Памаладзеў, абнавіўся свет. Адамчык. // перан. Зноў зрабіцца свежым, моцным; ажывіцца. Цела маё нібы абнавілася, такое яно стала свежае і моцнае. Карпюк.
2. Папоўніўшыся новым, змяніцца. Абнавіўся склад праўлення калгаса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрынча́ць і дрынчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
Разм. Тое, што і дрынкаць. Грузавічок гэты быў на выгляд зусім стары, увесь дрыжаў і дрынчаў, і, аднак жа, на маё вялікае здзіўленне, рухаліся мы даволі хутка. Краўчанка. На краі вёскі адзінока і сумна дрынчэла балалайка. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыфіра́мб, ‑а, м.
1. У Старажытнай Грэцыі — урачыстая харавая песня ў гонар бога Дыяніса. // Хвалебны лірычны верш.
2. перан. Перабольшаная пахвала; усхваленне. Табе складаю дыфірамб, Пяро маё — таварыш верны, Калі сягоння ў час вячэрні Звіняць лісты, як гулкі ямб. Танк.
•••
Пець дыфірамбы гл. пець.
[Грэч. dithyrambos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэліге́нтнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць інтэлігентнага (у 2, 3 знач.). Сапраўдная інтэлігентнасць у яе лепшым разуменне, высокая культура ў вялікай ступені ўласцівы Шэмету як кіраўніку. Бугаёў. // Далікатнасць у абыходжанні. [Іра] рашуча адхіліла маё замілаванне і зноў сказала: — Ты, як той мядзведзь. Няма ў цябе інтэлігентнасці. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ха́мства, ‑а, н.
1. Уст. зб. Хамы (у 1 знач.).
2. Разм. Грубасць, бесцырымоннасць, нахабнасць. Ад раптоўнага хамства Алесь заўсёды спачатку бянтэжыўся і нават чырванеў. Так было і тады. Брыль. [Інка:] — [Толя] бачыў маё каханне і думаў, што я ўсё сцярплю, дазволю яму ўсякае хамства. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ха́та ха́та, род. ха́ты ж.;
◊
моя́ ха́та с кра́ю — ничего́ не зна́ю не маё гары́ць — не мне тушы́ць; я не я і ха́та не мая́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)