Луплёнкі ’аблупленая кара’ (паст., Сл. ПЗБ). Да лупіць 1 (гл.) > дзеепрыметнік луплёны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адлупцава́ць ’адсцягаць пугай ці дубцом’ (КЭС, КТС), адлупсаваць ’тс’ (Касп.) да лупіць, лупцаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупоны ’суквецце сланечніку’ (карэліц., Сл. ПЗБ). Да лупі́ць 1. Суфікс ‑он, відавочна, пад уплывам слова бутон.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупічок ’грыб масляк’ (навагр., З нар. сл.). Да лупі́ць 1 (гл.). Параўн. таксама лупе́нік ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скаралю́па, скаралю́піна ‘шалупайка’ (шчуч., беласт., Сл. ПЗБ). Кантамінацыя скаралюшча і лупіць (гл.), параўн. укр. шкарлу́па ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупа́к ’грымак, кухталь’ (ТС). Да лупі́ць 1 ’лупцаваць’. Аб суфіксе ‑ак гл. Сцяцко (Афікс. наз., 23–25).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупа́ціць ’бегчы (вельмі хутка знікаць)’ (браг., Мат. Гом.). Укр. лопоті́ти ’тупаць, бежучы’. У выніку кантамінацыі лупі́ць і лапаце́ць (гл.). Параўн. чэш. lupotat — аб дажджы. Адносна таго ж значэння лупі́ць параўн. рус. валаг. лупи́ть ’хутка ісці, бегчы’, серб.-харв. лу̏пити ’кінуцца, пабегчы’, балг. лу́пя ’тс’, ’хутка пабегчы’ (БЕР, 3, 521), бел. лупяну́ць ’рушыць у дарогу’ (Яруш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыка́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Казаць у дадатак да чаго‑н.; прыгаворваць. Парагатаў казак, а потым давай бізуном .. [мужыка] хвастаць... Лупіць і прыказвае: — Вось табе за тваю дурноту! Жонка поле арэ, а ты што робіш? Якімовіч. Сама .. [матка] стала галасіць над дзіцем ды прыказваць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лу́пік ’лазіна, з якой садрана кара’ (ТС). Да лупі́ць ’здзіраць кару’. Суфікс ‑ік, як ду́бчык, драг. бэ́чік ’пуга’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прылу́пка ’палонка’ (віл., Сл. ПЗБ). Да про́лубка (гл.) у выніку дээтымалагізацыі і збліжэння з лупі́ць ’біць, здымаць кару’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)