◎ Ключы́ ’злучаныя парамі накрыж кароткія жэрдкі, якімі прыціскаюць салому ці кастрыцу на вільчаку, кроквы’ (Сл. паўн.-зах., Нар. сл., КЭС, лаг., П. С., Тарнацкі, Studia, Маш., Бломкв.). Гл. ключі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пала́ці, ‑яў; адз. няма.
Уст. Палаткі. Зверху над палком, амаль пад самай столлю, пасланы яшчэ палаці, кароткія, даўжынёй у рост. Галавач. Чысты пакой у Буяна — на старасвецкі манер — з вялізнай печчу і палацямі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аксамі́тавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да аксаміту. // Зроблены з аксаміту. Растапыраныя, кароткія і пухлыя белыя .. пальцы выразна выдзяляліся на цёмна-зялёным аксамітавым абрусе. Галавач. Люба была без хусткі, у адной аксамітавай кофтачцы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перары́вісты, ‑ая, ‑ае.
1. Які перапыняецца, перарываецца цераз кароткія прамежкі часу; няроўны. Перарывістае дыханне. Перарывісты гудок. Перарывісты голас. // Спец. Які перарываецца цераз пастаянныя прамежкі часу. Перарывісты ток.
2. З прамежкамі, не суцэльны. Перарывістая лінія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
караце́лька, ‑і, ДМ ‑льцы, Р мн. ‑лек; ж.
1. Сорт морквы з кароткім акруглым коранем.
2. Жарт. Пра кароткія афарыстычныя літаратурныя жанры (выслоўі, эпіграмы і пад.). Мініяцюры, Каламбуры, Карацелькі... Глытаеш, нібы карамелькі! Валасевіч.
[Ад лац. carota — морква.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́шчары, ‑аў; адз. яшчар, ‑а, м.
1. Атрад млекакормячых, якія маюць прадаўгаватае, пакрытае рагавой луской цела, невялікую галаву, доўгі хвост і кароткія лапы з моцнымі кіпцюрамі.
2. Устарэлая назва некаторых вымерлых паўзуноў і земнаводных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэнтге́н ’кароткія электрамагнітныя хвалі’ (ТСБМ), рэнге́нт ’тс’ (Сл. ПЗБ), рэге́нт ’тс’ (Сл. ПЗБ, Яўс.). З рус. рентге́н ’тс’, якое з ням. Röntgen ад прозвішча нямецкага фізіка W. Roentgen (Булыка, СІС, 2, 325).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бюлетэ́нь, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Кароткае афіцыйнае паведамленне аб якой-н. важнай грамадскай падзеі, справе.
Б. з’езда.
2. Назва некаторых перыядычных выданняў, у якіх змяшчаюцца кароткія матэрыялы аб працы ўстаноў, грамадскіх арганізацый, вынікі даследаванняў і пад.
Б.
Музея Марка Шагала.
3. Лісток для галасавання.
Выбарчы б.
4. Бальнічны ліст аб часовай непрацаздольнасці па хваробе (разм.).
Узяць б.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хло́паць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго (што) чым па чым. Стукаць па чым-н., звычайна з шумам.
Х. далоняй па плячы каго-н.
2. чым. Утвараць моцныя гукі, стукаючы чым-н.
Х. дзвярамі.
3. Утвараць кароткія адрывістыя гукі (пра стрэлы, выбухі і пад.).
Дзесьці хлопалі стрэлы.
|| аднакр. хло́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. хло́панне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сувені́р, ‑а, м.
Памятны падарунак; рэч, якая звязана з якімі‑н. успамінамі. Шануючы звычай добры, Дзякуючы шчыра, Накладаюць госці ў торбы Розных сувеніраў. Гілевіч. Мы абменьваліся сувенірамі, ціснулі адзін аднаму рукі, гаварылі кароткія, таварыскія словы. Мележ.
[Фр. souvenir.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)