шкату́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Невялікая скрыначка з вечкам для захоўвання дробных, звычайна каштоўных рэчаў. Пачалі работнікі капаць і выкапалі панскую шкатулку з грашыма. Якімовіч.
[Ад польск. szkatuła.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капа́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. капа́ць. Кананне канала.
2. Дзеянне паводле дзеясл. капацца (у 1, 2 знач.). Залішняе кананне ў псіхалогіі чалавека характарызуюць і раннія апавяданні К. Чорнага. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кача́нне 1, ‑я, н., зб.
Качаны, галоўкі капусты. За хатамі зелянелі ўтульныя садкі, бялела гусінымі статкамі качанне капусты на агародах. Хадкевіч.
кача́нне 2, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. капаць і качацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
катлава́н, ‑а, м.
Выемка ў грунце, прыгатаваная для закладкі фундамента якога‑н. збудавання. Катлаван пад галоўны корпус электрастанцыі. □ Кожнай брыгадзе выдаваліся лапаты, усе накіроўваліся на адзін аб’ект — капаць катлаваны для падмуркаў пад інтэрнат. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дол (род. до́лу) м.
1. низ; земля́ ж.;
2. разг. (яма для погребения) моги́ла ж.;
капа́ць д. — копа́ть моги́лу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́паць, ‑і, ж.
Асадак дыму; сажа. Сцены ўнутры там-сям былі яшчэ задымлены, але збольшага дажджы ўжо змылі ўедлівую чорную капаць. Мележ. Слуп чорнага дыму падымаўся над лесам і слаўся па балоце густой копаццю. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыспі́чыць, ‑чыць; безас. зак., каму.
Разм. Абавязкова спатрэбіцца, вельмі захацецца. Што ж гэта.. [Буцкевічу] раптам прыспічыла сюды ехаць? Вітка. Калом у грудзях стаяла гэтая канаўка, што магла адрэзаць частку агарода. Няўжо так прыспічыла капаць яе якраз тут? Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нахра́пнік ’зацяжны дождж’ (Ян.). Тлумачыцца, як пераноснае ўжыванне, відаць, ад нахрапнік ’нахабнік’: Вот ужэ дождж, такі нахрапнік, погноіць усе (там жа, 212), параўн. рус. нахрапник ’бессаромны чалавек, нахабнік’; аднак не выключана, што ў аснове дзеяслоў накра́пваць ’патроху капаць’, ад кра́паць ’капаць, імжэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́панік ’полаз з дрэва, выкапанага з коранем’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.). Гл. капаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адсапці́ся, ‑сапуся, ‑сапешся, ‑сапецца; зак.
Перастаць цяжка дыхаць, сапці; аддыхацца. Нарэшце, кавалак паслухмяна лёг на вызначанае яму месца на версе шліхты. Мужчыны разагнулі натруджаныя спіны і крыху адсапліся. Крапіва. Віцька Свіст вылаяўся, пастаяў, адсопся і зноў пачаў капаць. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)