Verbum

анлайнавы слоўнік

хозя́йский

1. гаспада́рскі;

2. (хозяйственный, заботливый) гаспада́рлівы; гаспада́рскі;

хозя́йское отноше́ние к де́лу гаспада́рлівыя (гаспада́рскія) адно́сіны да спра́вы;

хозя́йский глаз гаспада́рскае во́ка;

де́ло хозя́йское разг. спра́ва ва́ша (твая́, яго́, яе́).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Жале́за ₁ Рус. желе́зо, укр. залі́зо, польск. żelazo, чэш., славац., в.-луж. železo, н.-луж. zelezo, палаб. zilʼozü, балг. желязо, макед. железо, серб.-харв. жѐлезо, славен. želę́zo ’тс’. Ст.-слав., ст.-рус. желѣзо ’тс’. Літ. geležìs, лат. dzèlz(i)s ’тс’, ст.-грэч. χαλκός ’медзь’. Покарны (1, 435) дае праформу *ghel(ē̆)ĝh‑. Паводле Трубачова (ВСЯ, 2, 1957, 31–34), які адкідвае думку некаторых папярэднікаў (Мейе, Общеслав., 408) пра запазычаны характар слова, яно звязваецца са словамі, што абазначалі камяні, косці (перанос па падобнасці і функцыі): польск. głaz, рус. глаз ’каменьчык’ > ’вока’, ст.-слав. желы, бел. жаўлак (гл.), грэч. χέλῦς ’чарапаха’, галава (гл.). Тады выдзяляецца і.-е. корань *ghel‑ ’камень’. Улічваючы польск. żeliwo ’чыгун’, ‑z‑о (< *‑gʼh‑) мае суфіксальны характар (Шанскі, 1, Ж, 281). Гл. яшчэ Фасмер, 2, 42–43; Траўтман, 83; БЕР, 535 (дзе этымалогія Трубачова кваліфікуецца як няпэўная).

Жале́за ₂ ’жалезная рэч’ (у тым ліку ’свяцільня’) (Сл. паўн.-зах.). Пераноснае, паводле матэрыялу, ад жале́за ₁.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прикла́дываться

1. (приближать к чему-л. ухо, глаз и т. п.) прыклада́ць, прыкла́дваць (што);

2. (целовать) цалава́ць (каго, што);

3. (нацеливаться) нацэ́львацца;

4. (выпивать) прыкла́двацца;

5. страд. прыклада́цца, прыкла́двацца; дадава́цца; см. прикла́дывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бровь ж. брыво́, -ва́ ср., мн. бро́вы, -ваў;

◊

не в бровь, а в глаз погов. не ў брыво́, а ў во́ка;

он и бровью не повёл ён і брыво́м не варухну́ў;

хму́рить брови насу́пліваць бро́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пти́чий птушы́ны;

пти́чье гнездо́ птушы́нае гняздо́;

пти́чий двор пту́шнік, птушы́ны двор;

пти́чий база́р птушы́ны база́р;

пти́чий глаз птушы́нае во́ка;

◊

пти́чье молоко́ шутл. птушы́нае малако́;

с пти́чьего полёта з птушы́нага палёту;

на пти́чьих права́х на птушы́ных права́х.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адво́д м.

1. (род. адво́ду) отво́д; уво́д;

2. (род. адво́ду) отво́д, отклоне́ние ср.;

3. (род. адво́ду) отво́д, отвраще́ние ср.;

4. (род. адво́ду) отво́д, предоставле́ние ср.;

5. (род. адво́да) (ответвление) отво́д;

◊ для ~ду вачэ́й — для отво́да глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прэч

1. нареч. (в сторону) прочь;

ён шпа́рка пайшо́ў п. ад мяне́ — он бы́стро пошёл прочь от меня́;

2. межд. прочь, доло́й; вон;

п. з вачэ́й маі́х! — прочь (доло́й) с глаз мои́х!;

◊ ру́кі п.! — ру́ки прочь!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разя́віцца сов.

1. разг. раскры́ться, рази́нуться;

2. перен., прост. заора́ть;

р. на каго́-не́будзь — заора́ть на кого́-л.;

3. перен., прост. (смотреть, не сводя глаз) уста́виться;

чаго́ ты разя́віўся на мяне́? — чего́ ты уста́вился на меня́?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засло́на ж.

1. (что-л. заслоняющее) заве́са, пелена́;

дымава́я з. — воен. дымова́я заве́са;

з. тума́ну — пелена́ тума́на;

2. театр. за́навес м.;

○ агнява́я з. — огнева́я заве́са;

◊ з. з вачэ́й упа́ла — пелена́ с глаз упа́ла;

прыўзня́ць ~ну — приоткры́ть за́навес

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

возведе́ние ср.

1. (здания) будава́нне, -ння ср., будо́ўля, -лі ж.; пабудо́ва, -вы ж.; узвядзе́нне, -ння ср.;

2. (глаз, рук и т. п.) узніма́нне, -ння ср., падыма́нне, -ння ср.;

3. в др. знач. узвядзе́нне, -ння ср.; см. возводи́ть^{1, 2, 4, 5};

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)