ці́на, -ы, ж.

1. Зялёныя водарасці, якія плаваюць густой масай у стаячай і малапраточнай вадзе.

2. перан. Аб тым, што засмоктвае, аблытвае, пазбаўляе волі, свабоды дзеяння.

Ц. абывацельшчыны.

|| прым. ці́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пакары́цца, -кару́ся, -ко́рышся, -ко́рыцца; зак.

1. каму-чаму. Падпарадкавацца чыёй-н. уладзе, волі.

Не пакорымся нахабным заваёўнікам.

2. чаму. Змірыцца з чым-н., адмовіўшыся ад супраціўлення чаму-н.

П. лёсу.

|| незак. пакара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неадво́льны, ‑ая, ‑ае.

Які ўзнікае, адбываецца бескантрольна, незалежна ад волі і свядомасці. Неадвольная ўвага. Неадвольныя рухі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́лай і сі́лаю, прысл.

Гвалтам, супраць волі. Адась думаў, што сілаю можна ўтрымаць сваё шчасце. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падлама́ць, -ламлю́, -ло́міш, -ло́міць; -ламі́; -лама́ны; зак.

1. што. Надламаць знізу.

П. ножку крэсла.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго-што. Пазбавіць сілы, волі.

Яе моцна падламала хвароба.

|| незак. падло́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зняво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Пазбавіць волі, узяць пад арышт, нагляд і пад. Зняволіць злачынцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няво́льны, -ая, -ае.

1. Які зроблены, адбыўся не наўмысна; выпадковы.

Н. сведка.

2. Які адбываецца не па сваёй волі; вымушаны.

Нявольнае расстанне з родным домам.

3. Тое, што і паднявольны (у 1 знач.).

|| наз. няво́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

подобру́ нареч., прост. па-до́браму;

подобру́ разгова́ривать па-до́браму размаўля́ць;

◊

подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы, па до́брай во́лі, паку́ль не по́зна;

убира́йся подобру́-поздоро́ву выбіра́йся паку́ль цэ́лы (па до́брай во́лі, паку́ль не по́зна).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напо́перак, прысл. і прыназ. (разм.).

1. прысл. Па шырыні чаго-н., ушырыню; упоперак.

Разрэзаць батон н.

2. прысл. Наперакор, не згаджаючыся з кім-н.

Гаварыць н.

3. прыназ з Д. Насуперак каму-, чаму-н.

Н. волі бацькі.

Н. жаданням.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арышта́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Уст. Той, хто пазбаўлены волі, знаходзіцца пад вартай.

•••

Пагаварыць сорак бочак арыштантаў гл. пагаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)