Стазь ‘калона’: стазі салдат (халоп., Стан.). Сюды ж, магчыма, стаг ‘рад будынкаў, якія знаходзяцца пад адной страхой’ (беласт., Сл. ПЗБ), ст.-бел. стязи: стоять стязи ‘стаяць вайсковыя атрады’ (Ст.-бел. лексікон). Відаць, звязана з сцяг ‘група вялікіх прадметаў, утвараючых шэраг’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

задаўне́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вялікай даўнасці; стары, застарэлы. Хатка ў Рэйтанаў не была падобная на кулацкую, нейкая падслепаватая і ўчарнелая, і ўсё з будынкаў здавалася нейкім задаўнелым. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вянча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

1. Выконваць царкоўны абрад шлюбу. Вянчаць маладых.

2. Завяршаць што‑н., знаходзіцца зверху чаго‑н. Лес каміноў вянчаў пяціпавярховыя гмахі будынкаў... Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пажыра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да пажэрці.

2. перан. Знішчаць, спальваючы (пра полымя, агонь). Полымя.. загуляе па саламяных хрыбтах будынкаў, нібы прагны бязлітасны звер, пажыраючы іх. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непрыва́бны, ‑ая, ‑ае.

Пазбаўлены прывабнасці. [Маня] сціснулася, сагнулася, і постаць яе стала непрывабная. Чорны. У пачатку мая зацвілі местачковыя сады, закрылі шэрыя непрывабныя сцены старых драўляных будынкаў белай квеценню. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

како́шнік, ‑а, м.

1. Старадаўні рускі жаночы галаўны ўбор у выглядзе ўпрыгожанага шчытка над ілбом.

2. У архітэктуры — упрыгожанне на фасадах будынкаў, якое нагадвае па форме такі галаўны ўбор.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зво́ддаль, зво́ддалі і зво́ддаля, прысл.

1. З далёкай адлегласці; здалёку. Моўчкі далучыўшыся да астатніх, Пятро і сакратар райкома пачалі пазіраць за падзеямі зводдаль. Ваданосаў. [Сярод азярцо] густа тырчаць купіны, так што, калі глядзець зводдалі, дык здаецца, там наогул няма ніякай вады... Шуцько. Сілівон пайшоў назад. Заклапочаная Аксіння, якая зводдаля ўвесь час пазірала за ім, спаткала яго на вуліцы. Лынькоў.

2. На некаторай адлегласці; у аддаленні. Зводдаль ад жыллёвых будынкаў — цэлая сістэма будынкаў гаспадарчых. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

габары́т, ‑у, М ‑рыце, м.

Гранічныя знешнія абрысы прадметаў (збудаванняў, машын, станкоў і пад.); аб’ём, велічыня чаго‑н. Габарыт кантэйнера. Габарыты вагонаў. // Адлегласць ад рэйкавага шляху да лініі будынкаў, якая забяспечвае свабодны праход поезда.

[Фр. gabarit.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарастраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Растрэсці, раскідаць у многіх месцах. Нарастрасаць гною.

2. Разбурыць вялікую колькасць чаго‑н. Ураган нарастрасаў будынкаў.

3. Згубіць на траскай дарозе многа чаго‑н. Нарастрасаць сена па дарозе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

антысе́птыкі, ‑аў; адз. антысептык, ‑у, м.

1. Хімічныя рэчывы, якія выкарыстоўваюцца ў медыцыне для знішчэння мікробаў. Часцей за ўсё ўжываюцца пры лячэнні ран.

2. Сродкі для засцярогі ад гніення драўляных частак будынкаў, шпалаў і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)