характары́стыка, -і, ДМ -тыцы, мн. -і, -тык, ж.

1. Апісанне характэрных рыс, асаблівасцей, якасцей каго-, чаго-н.

Х. дзеючых персанажаў твора.

2. Афіцыйны дакумент з водзывам, заключэннем аб чыёй-н. дзейнасці.

Х. з месца працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўзу́чы, -ая, -ае.

1. Які поўзае, перамяшчаецца шляхам поўзання.

Паўзучыя гады (пра змей).

2. Які сцелецца па зямлі або чапляецца за што-н.

Паўзучыя расліны.

○

Паўзучы эмпірызм (кніжн., неадабр.) — няўмелае апісанне фактаў без іх аналізу і абагульнення.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэтраспекты́ва, ‑ы, ж.

Кніжн. Тое, што змяшчае рэтраспектыўны агляд (рэтраспектыўная выстаўка, дэманстрацыя, апісанне і пад.). Рэтраспектыва дакументальных фільмаў. Рэтраспектыва савецкага балета.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

машыназна́ўства, ‑а, н.

Навука, якая ўключае апісанне і тэорыю машын і механізмаў, тэорыю канструявання і разліку на трываласць, а таксама тэхналогію машынабудавання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схе́ма, -ы, мн. -ы, схем, ж.

1. Спрошчаны чарцёж, які адлюстроўвае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н. у агульным плане.

С. радыёпрыёмніка.

2. Апісанне, адлюстраванне чаго-н. у агульных рысах.

С. даклада.

|| прым. схе́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акаля́ць, ‑яе; незак., каго-што.

Знаходзіцца, размяшчацца вакол каго‑, чаго‑н.; акружаць. Апісанне вясковай галены, якая акаляе героя, не з’яўляецца самамэтай. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малю́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Карціна, ілюстрацыя (звычайна фарбамі).

Кніжка з малюнкамі.

2. перан. Тое, што можна ўявіць у канкрэтных вобразах.

Малюнкі роднага краю.

3. У літаратуры: апісанне жыццёвых з’яў.

Апавяданне дае яркі м. жыцця дарэвалюцыйнай вёскі.

|| прым. малю́нкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

марфало́гія, -і, ж. (спец.).

1. Навука аб форме і будове арганізмаў.

М. чалавека.

М. жывёл.

М. раслін.

М. глебы.

2. Раздзел граматыкі, які вывучае часціны мовы, іх катэгорыі і формы слоў.

Спецыяліст па марфалогіі.

Апісанне марфалогіі беларускай мовы.

|| прым. марфалагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апіса́льніцтва, ‑а, н.

Натуралістычнае апісанне без спробы тыпізацыі, ацэнкі. Тут [у апавяданні] ужо прыкметна імкненне аўтара не да апісальніцтва, а да тыпізацыі, мастацкага абагульнення з’яў жыцця, характараў людзей. Ларчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сума́рны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн.

1. Які з’яўляецца сумай чаго‑н., атрыманы ў выніку складання. Сумарная прадукцыя трэстаў. Сумарная магутнасць электрастанцый вобласці.

2. Не канкрэтызаваны, абагульнены. Сумарнае апісанне фактаў.

[Ад лац. summarius.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)