укра́са, ‑ы, ж.
1. Прадмет, прызначаны для ўпрыгожвання каго‑, чаго‑н. Кожны раз хата-пяцісценка .. сустракае мяне абновамі і ўкрасамі. Б. Стральцоў. На ўзвышку .. стаяў мураваны белы палац, высока ўзняўшы пад садам сваю чатырохкантовую вежу, аздобленую рознымі скульптурнымі ўкрасамі. Колас.
2. перан.; чаго. Той, хто (або тое, што) з’яўляецца гордасцю чаго‑н., упрыгожвае што‑н. А дуб — лясоў украса, На ім калышуцца вякі. Бажко. Не мог фельчар мірыцца з тым, што такая ўкраса Зырачан ужо болей не вернецца. Ён быў упэўнены, што пані вернецца назад. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адцура́цца (ад каго, чаго и без предлога) сов. отре́чься (от кого, чего), отчура́ться (от кого, чего);
а. ад сваі́х слоў — отре́чься от свои́х слов;
а. ро́днага ба́цькі — отре́чься (отчура́ться) от родно́го отца́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дастасава́ць (да чаго) сов. примени́ть (к чему); (теорию и т.п. — ещё) приложи́ть (к чему);
д. пра́віла да рашэ́ння зада́чы — примени́ть пра́вило к реше́нию зада́чи;
д. тэо́рыю да пра́ктыкі — приложи́ть тео́рию к пра́ктике
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абне́сці сов., в разн. знач. обнести́;
а. што-не́будзь вако́л чаго́-не́будзь — обнести́ что́-л. вокру́г чего́-л.;
усі́х а. падару́нкамі — всех обнести́ пода́рками;
а. каго́-не́будзь ча́ркай — обнести́ кого́-л. ча́ркой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паспыта́ць (што, чаго) сов.
1. (поесть, попить для пробы) отве́дать, попро́бовать;
п. пірага́ — отве́дать пирога́;
п., ці сало́дкі чай — попро́бовать, сла́дкий ли чай;
2. перен., разг. (испытать) изве́дать (что), отве́дать, хлебну́ть (чего)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыляга́ць (да чаго і без дап.) несов., в разн. знач. прилега́ть (к чему и без доп.);
суке́нка ~га́е да це́ла — пла́тье прилега́ет к те́лу;
по́ле ~га́е да ле́су — по́ле прилега́ет к ле́су
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыстасо́ўвацца несов.
1. (да чаго) приспоса́бливаться (к чему), приспособля́ться (к чему), применя́ться (к чему), принора́вливаться (к чему), приноровля́ться (к чему); см. прыстасава́цца;
2. страд. приспоса́бливаться, приспособля́ться, применя́ться; приуро́чиваться, принора́вливаться, приноровля́ться; см. прыстасо́ўваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напо́рваць несов.
1. (распарывать во множестве) напа́рывать;
2. (повреждать чем-л. острым) напа́рывать, нака́лывать;
3. (чаго) разг. (отыскивая что-л.) находи́ть (что или много чего), набира́ть (во множестве);
1-3 см. напаро́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усцягну́цца сов., разг.
1. (подняться наверх) втащи́ться, встащи́ться;
ледзь ~ну́ўся на гару́ — е́ле встащи́лся на́ гору;
2. (с постели) встать, подня́ться;
чаго́ ты ўсцягну́ўся з тэмперату́рай? — чего́ ты подня́лся (встал) с температу́рой?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
налічы́ць, -лічу́, -лі́чыш, -лі́чыць; -лі́чаны; зак., што.
1. Лічачы, устанавіць колькасць каго-, чаго-н.
Н. дзесяць памылак.
2. Лічачы, дабавіць лішнюю суму; пералічыць.
Н. лішніх сто тысяч.
3. Вызначыць дабаўку да якой-н. сумы; прылічыць звыш чаго-н.
Н. 20 тысяч пені.
Н. працэнты на ўклад.
4. Залічыць на чый-н. рахунак які-н. від аплаты.
Н. заработную плату.
|| незак. наліча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і налі́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. налічэ́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)