устрыма́нне, ‑я, н.

Абмежаванне сябе ў чым‑н., адмаўленне ад чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вышако́міцца ’ганарыцца, лічыць сябе вышэйшым за другіх’ (Бяльк.). Магчыма, ад прысл. *вышаком хадзіць, *вышаком насіць галаву, але гэта няпэўна. Гл. высокі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лы́сгабрусь ’хоць бы што’ (Бяльк.). Няясна. Мусіць, з лысы Габрусь. Параўн. выразі да й не лы́сы ’які бестурботна паводзіць сябе’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абка́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Абка́паць сябе чым‑н.

абкапа́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; зак.

1. Абкружыць сябе землянымі збудаваннямі.

2. Абгарнуцца чым‑н., закопваючыся. Паравік стаіць цішком.. Абкапаўся ён імхом І залез у верас. Свірка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераадзе́цца, ‑адзенуся, ‑адзенешся, ‑адзенецца; зак.

1. у што і без дап. Зняўшы з сябе адно адзенне, надзець другое. Пераадзецца ў святочнае плацце. Пераадзецца пасля работы.

2. кім або ў каго. Адзецца так, каб замаскіраваць сябе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уключа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да уключыць.

2. (звычайна з займеннікам «сябе»). Мець сваёй састаўной часткай; ахопліваць. Рэвалюцыйна-вызваленчы рух працоўных заходніх абласцей Беларусі ўключаў у сябе і барацьбу супраць нацыянальнага прыгнёту. Хромчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падабра́ць, падбяру́, падбярэ́ш, падбярэ́; падбяро́м, падбераце́, падбяру́ць; падбяры́; падабра́ны; зак.

1. што. Сабраць, падняць з зямлі.

П. рассыпаныя арэхі.

2. што. Паправіць; сагнуўшы, падцягнуць пад сябе (пра часткі цела).

П. валасы.

Сабака падабраў хвост.

3. каго-што. Падмяць, наваліўшыся; прыціснуць.

Мядзведзь падабраў пад сябе паляўнічага.

4. каго-што. Выбраць адпаведнае, патрэбнае.

П. брыгаду.

П. ключ да замка.

П. патрэбныя словы.

П. цытаты.

|| незак. падбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. падбо́р, -у, м. (да 4 знач.) і падбо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

Падбор кадраў.

Падборка нітак патрэбнага колеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́зыр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Карта той масці, якая лічыцца старшай у гульні.

2. перан. Тое, што можа даць перавагу ў чым-н.

Выбіць усе козыры.

◊

Хадзіць козырам (разм.) — паводзіць сябе ганарліва.

|| прым. казы́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вымага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Дамагацца чаго-н. шантажом, прымусам, сілай.

В. грошы.

2. чаго, са злуч. «каб» і без дап. Патрабаваць.

В. да сябе ўвагі.

В., каб усё было дакладна выканана.

|| наз. вымага́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спрытню́га, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -ню́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -ню́г (разм., неадабр.).

Чалавек, які рознымі хітрыкамі выгадна для сябе выкарыстоўвае абставіны.

Ведаем мы гэтага спрытнюгу, ён ужо тры кватэры мае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)