Verbum

дэсіка́нты, ‑аў; адз. дэсікант, ‑а, М ‑нце, м.

Хімічныя рэчывы, якія ўжываюцца для высушвання сцёблаў і лісця раслін з мэтай паскарэння іх паспявання і аблягчэння машыннай уборкі ўраджаю.

[Ад лац. desiccare — высушваць.]

гарбузо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да гарбуза. Гарбувовыя семечкі.

2. у знач. наз. гарбузо́выя, ‑ых. Сямейства двухдольных раслін, да якога адносяцца гарбуз, кавун, дыня і пад.

азо́т, ‑у, М азоце, м.

Хімічны элемент, бясколерны газ, які не падтрымлівае гарэння, складае значную частку паветра, з’яўляецца адным з галоўных элементаў жыўлення раслін. Атмасферны азот. Звязаны азот.

[Фр. azote ад грэч. a — не‑, без- і zōē — жыццё.]

распаўсю́джаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распаўсюдзіць.

2. у знач. прым. Звычайны, пашыраны. Распаўсюджаныя віды раслін. Распаўсюджаная думка. □ У тую вайну .. [хвароба скуры] была вельмі распаўсюджаная хвароба. Шамякін.

тля, ‑і, ж.

1. Дробнае насякомае-шкоднік атрада раўнакрылых, якое жывіцца сокам раслін. Капусная тля.

2. Разм. Пра нікчэмнага чалавека. [Клопікаў:] — Хто я ёсць? Сірата божая? Тля беспрытульная? Лынькоў.

цвіце́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. цвісці (у 1 знач.).

2. Перыяд у жыцці раслін ад пачатку раскрыццё першых кветак да адцвітання апошніх. Фазы цвіцення.

цэлюло́за, ‑ы, ж.

Рэчыва, якое атрымліваецца з хімічна апрацаванай драўніны, сцёблаў некаторых раслін і ідзе на выраб паперы, штучнага шоўку, выбуховых сродкаў і пад.; клятчатка (у 1 знач.).

[Фр. cellulose ад лац. cellula — клетка.]

сало́ма, ‑ы, ж.

Сухія сцёблы злакавых раслін, якія застаюцца пасля абмалоту. Жытняя салома. Аўсяная салома. □ Пахла прэллю са страхі, токам, свежай, нядаўна памалочанай іржаной саломай. Мележ. // Сцёблы злакавых раслін на корані. [Васіль:] — Баюся, што наша жыта пагоніць у салому, а колас можа быць дрэнны. Шамякін. Камбайн рушыў. Пад нажамі яго зазвінела салома, у бункер пасыпаўся густы струмень важкага зерня. Дуброўскі. Сіла і салому ломіць. Прымаўка.

•••

Снег саломаю тушыць гл. тушыць.

міцэ́ла, ‑ы, ж.

Спец.

1. Электрычна зараджаная калаідальная часцінка.

2. толькі мн. (міцэ́лы, ‑цэ́л і ‑цэ́лаў). Вельмі дробныя крышталічныя частачкі, з якіх складаюцца калоідныя рэчывы цела раслін і жывёл.

[Новалац. micella, ад лац. mica — крошка, крупінка.]

мута́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Скачкападобнае змяненне з’яў.

2. У біялогіі — рэзкае змяненне спадчыннай асновы ў жывёл або раслін.

3. Змена, пералом голасу ў падлеткаў з наступленнем палавой спеласці.

[Ад лац. mutatio — змяненне, змена.]