лексе́ма, ‑ы, ж.

Слова як самастойная сэнсавая адзінка, якая разглядаецца ў мовазнаўства ва ўсёй сукупнасці сваіх форм і значэнняў.

[Ад грэч. lexis — слова, выраз.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намінаты́ўны, ‑ая, ‑ае.

У граматыцы — які служыць для называння, абазначэння (прадметаў, з’яў, якасцей, дзеянняў). Намінатыўная функцыя слова. Намінатыўны сказ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сема́нтыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Сэнсавае значэнне (слова, моўнага звароту, граматычнай формы).

2. Тое, што і семасіялогія.

[Ад грэч. sēmantikós — які абазначае, знак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непотре́бный уст.

1. (ненужный) непатрэ́бны;

2. (неприличный) непрысто́йны; (развратный) распу́сны, разбэ́шчаны;

непотре́бные слова́ бры́дкія (непрысто́йныя) сло́вы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

типу́н ціпу́н, -на́ м.;

◊

типу́н тебе́ на язы́к скулу́ (стрык) табе́ на язы́к; ліхо́е сло́ва пракаўтні́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

употреби́тельный ужыва́льны; ужы́тны;

быть употреби́тельным (ча́ста) ужыва́цца;

э́то сло́во о́чень употреби́тельно гэ́та сло́ва ве́льмі ча́ста ўжыва́ецца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

варвары́зм, ‑а, м.

Запазычанае ці створанае па ўзору якой‑н. іншай мовы слова або выраз, які парушае нормы дадзенай мовы.

[Грэч. barbarismos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абвінава́ўчы, ‑ая, ‑ае.

Які змяшчае ў сабе абвінавачанне. Абвінаваўчы акт. Абвінаваўчае заключэнне. □ Для абвінаваўчай прамовы старшыня даў слова пракурору. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мета́фара, ‑ы, ж.

Ужыванне слова або выразу ў пераносным значэнні, заснаванае на падабенстве або параўнанні, напрыклад: «плач ветру», «гоман лесу».

[Ад грэч. metaphora — перанос.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навамо́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены па новай модзе. Навамодны касцюм.

2. Які нядаўна зрабіўся модным, хадавым. Навамоднае слова. Навамодны танец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)