мур-му́р: ні мур-му́р разг., в знач. сказ. ни гугу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ёта ж., лингв. (буква) йо́та;
ні на ёту — ни на йо́ту
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
правія́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Уст. Прадукты для арміі. Не маючы ні правіянту, ні патронаў, батальён стойка біўся.., адбіваючы атакі ворага штыкамі. Колас.
[Ням. Proviant.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасве́тлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Радасны, шчаслівы. [Жонка:] — Бачыла я калі прасветлую гадзіну? Чорны. Няма яму прасветлай часіны ні дома, ні ў наймах. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахі́л, ‑у, м.
Пакатая паверхня, схіл; нахіл. Яны [дарогі], як асфальтныя рэкі З прытокамі тысяч другіх, Не ведаюць ні скрыжаванняў, Ні стромых пахілаў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каца́п, ‑а, м.
Уст. Зневажальная назва рускага (у адрозненне ад украінца, паляка). — [Булякін] ні хахол, ні кацап, а проста курскае «чайкю», — дапоўніў Ахрэменка. Колас.
[Укр. кацап.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́сус, ‑а, м.
Лаянк. Свавольнік, гарэза; распуснік. Ну проста вока не спускай з гэтага вісуса! І ні просьбы, ні грозьбы не памагаюць. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрапёнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан утрапёнага. Юркевіч не разумеў ні ранейшай утрапёнасці Йонтуса, ні яго цяперашняга ажыўлення, але таксама спачуваў яму. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ні..., прыстаўка.
Ужываецца пры ўтварэнні адмоўных займеннікаў і прыслоўяў, напрыклад: ніхто, нішто, нічый, нідзе, ніколі. // Аддзяляецца ад адмоўных займеннікаў пры спалучэнні з прыназоўнікамі. [Кухар] нікому не скардзіўся, ні на каго не наракаў і ні з кім не хацелася яму гаварыць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нішто́¹, нічо́га, нічо́му, нішто́, нічы́м, ні аб чым; займ. адмоўны.
1. Ні адзін прадмет, ніякая з’ява, ніякая справа.
Яго н. не цікавіць. 2. у знач. наз. нішто́, нескл., н. Пра каго-, што-н., хто (што) нічога сабой не ўяўляе, не мае ніякай цаны. Ператварыцца ў н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)