гіпертрафі́я, ‑і, ж.

Павелічэнне аб’ёму якога‑н. органа ці тканкі цела ў выніку змянення іх функцыі або хваробы. Гіпертрафія мускула. Гіпертрафія сэрца. // перан. Празмернае развіццё чаго‑н. Гіпертрафія чуллівасці.

[Грэч. hypér — звыш і trophē — ежа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрыгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.

Рэзка варухнуць чым‑н. (пра часткі цела). Чалавек рвануўся, дрыгануў нагамі, вырваў іх з-пад Юзіка і пхнуў яго. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дры́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.

Разм. Рэзка, адрывіста варухнуць чым‑н. (звычайна пра часткі цела). Дрыгнуць нагой. // Здрыгануцца. Сэрца дрыгнула.

•••

І не дрыгнуў(ла) — пра імгненную смерць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курч, ‑у, м.

Балючае скарачэнне мышц цела; сутарга. Юлік Барановіч паглядзеў на курыцу і сказаў: — Ці не курч на яе напаў, вельмі ж яна ступае неяк фацэтна, прысядаючы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міцэ́ла, ‑ы, ж.

Спец.

1. Электрычна зараджаная калаідальная часцінка.

2. толькі мн. (міцэ́лы, ‑цэ́л і ‑цэ́лаў). Вельмі дробныя крышталічныя частачкі, з якіх складаюцца калоідныя рэчывы цела раслін і жывёл.

[Новалац. micella, ад лац. mica — крошка, крупінка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мускулі́сты, ‑ая, ‑ае.

З развітымі мускуламі. Высокі, стройны, мускулісты, Павел быў сапраўдным спартсменам. Шыцік. [Рудакоў] распрануўся да пояса, памыўся і доўга з асалодаю расціраў халоднаю вадою сваё мускулістае цела. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настру́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Разм.

1. Нацягнуць, напяць як струну. Наструніць леску.

2. Напружыць. Хатні драпежнік .. прытуліўся да коміна, наструніў цела. Асіпенка. Зося ўздрыгнула, наструніла шыю. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пратэ́з, ‑а, м.

Штучная частка цела (рука, нага, зубы і інш.), зробленая ўзамен страчанай прыроднай. [Вадзім] падпісваў.. свой апошні зборнічак. Падпісваў левай рукой — на правай замест кісці быў пратэз. Мехаў.

[Ад грэч. próthesis — дадатак, прыбаўка, далучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыбярэ́жжа, ‑а, н.

Прыбярэжная паласа зямлі. І, нягледзячы на тое, што час для купання быў заранні,.. настаўнікі з вялікай прыемнасцю выкупаліся, папесціўшы голае цела на гарачым пяску прыбярэжжа. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трахе́я, ‑і, ж.

Спец.

1. Дыхальнае горла.

2. толькі мн. (трахе́і, ‑яў). У членістаногіх — дыхальныя трубкі, якія адкрываюцца на паверхні цела.

3. толькі мн. (трахе́і, ‑яў). Сасуды ў раслін.

[Грэч. trachéia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)