Рэ́псам ’напралом’ (Мат. Гом.), ’нечакана; хутка’ (жлоб., Наша слова, 2002, 16 кастр.). Магчыма, вынік шэрагу фанетычных змен: раптам > рапцам, рэпцам > рэпсам. Гл. раптам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

міга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Хутка паднімаць і апускаць павекі. Хлапчук палахліва, не мігаючы, пазіраў на Марыю Хведараўну. Марціновіч.

2. Падаваць знак рухам павек.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Свяціцца слабым, няроўным святлом. Навокал ні жывой душы, толькі дзесьці далёка мігала агеньчыкамі вёска. Асіпенка. На вясеннім чыстым небе скрозь проразі верхавін мігалі далёкія халодныя зоры. Колас.

4. Хутка праносіцца перад вачыма, мільгаць. Снуюць тралейбусы, Мігаюць машыны. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паваро́тлівы, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны лёгка і хутка паварочвацца. Лёгкая і паваротлівая лодка. □ Юзік ... Яго любімы вучань.. Жвавы, паваротлівы, кемлівы і яшчэ па-вучнёўску слухмяны. Дуброўскі. // Які ўсё робіць лёгка і хутка; увішны. Паваротлівая гаспадыня. □ Пераступіўшы парог, прыпыняецца і глядзіць, як Валянціна кідае ў печ сухія дровы. «Спрытная і паваротлівая, нічога не скажаш», — адзначае Глушакоў. Мяжэвіч.

2. перан. Які ўмее добра весці свае справы, выкарыстоўваючы абставіны. Паваротлівы дзялок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слізгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. Аднакр. да слізгаць.

2. Хутка, непрыкметна прайсці, прабегчы; хутка схавацца дзе‑н., шмыгнуць куды‑н. Кузя прапоўз некалькі метраў, слізгануў убок і нібы растварыўся ў зеляніне. Жычка. Тады, не разважаючы больш, .. [Тышкевіч] слізгануў з-пад абрыву ў ваду, зноў апёкся, аж захаланула сэрца, пайшоў па рэчцы, шукаючы адхонны бераг. Асіпенка.

3. Ссунуцца з чаго‑н., спаўзці, з’ехаць. Чорная коцікавая шапка слізганула з .. галавы [Андрэя]. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вільну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. Аднакр. да віляць (у 1, 2 знач.).

2. Разм. Хутка знікнуць. Вільнуць за дзверы.

•••

Хвастом вільнуць — раптоўна знікнуць, дзе і дзецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кара́сь, ‑я, м.

Прэснаводная рыба сямейства карпавых, якая водзіцца ў вадаёмах з ілістым дном. Плешчуцца серабрыстыя хвалі штучнага возера, у якім хутка занерастуе залацісты карп і непаваротлівы карась. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лафе́т, ‑а, М ‑феце, м.

Станок, на якім замацоўваецца ствол артылерыйскай гарматы. Салдат хутка авалодаў сабой, адчапіў лафет з перадка гарматы і даволі цвёрда загадаў таварышам: — Стаўце шчыткі! Карпюк.

[Ням. Lafette з фр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нахле́бнік, ‑а, м.

Той, хто жыве на чужыя сродкі, на чужым хлебе. Бацькі хутка прымірыліся з тым, што хлапец астаўся ў калгасе і нахлебнікам ён больш не быў. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакваліфікава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак. і незак.

1. Набыць (набываць) новую кваліфікацыю, прафесію. — Так, нашым падрыўнікам хутка трэба будзе перакваліфікавацца, — сказала Святлана. Шахавец.

2. толькі незак. Зал. да перакваліфікаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раздражня́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які хутка прыходзіць у стан раздражнення; уразлівы, чуллівы (пра чалавека).

2. Звязаны з уздзеяннем якога‑н. раздражняльніка на арганізм або на асобны орган. Раздражняльны працэс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)