бурча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выказваць нездавальненне або пагрозу, утвараючы глухія гукі (пра жывёл).

2. Сярдзіта мармытаць, бубніць.

Нездаволена б.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Бурліць.

У жываце бурчыць (безас.).

|| наз. бурча́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рыка́ць,-а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра хатніх і дзікіх жывёл: утвараць рык.

Рыкае карова.

Рыкаў леапард.

2. перан. Крычаць, гаварыць груба, раздражнёна і адрывіста (разм.).

Р. на падначаленых.

|| аднакр. рыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. рыка́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сво́йскі, -ая, -ае.

1. Не дзікі, выгадаваны чалавекам (пра жывёл, птушак).

С. конь.

Свойскія качкі.

2. Спакойны, не брыклівы.

Свойскае жарабя.

Свойскія ласяняты.

3. Не куплёны, выраблены дома, прыгатаваны ў хатніх умовах.

Свойскай работы ніткі.

4. Пра чалавека: які спагадліва, па-таварыску адносіцца да людзей (разм.).

С. сусед.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

звер, -а, мн. звяры́, -о́ў, м.

1. Дзікая, звычайна драпежная жывёліна.

Пушны з.

2. перан. Пра вельмі злога, жорсткага чалавека.

|| памянш. звяро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).

|| зб. звяр’ё, -я́, н.

|| прым. звяры́ны, -ая, -ае.

Звярыныя сляды.

З. страх (надзвычай моцны). З. арнамент (з адлюстраваннем жывёл).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зве́ргнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Сілай пазбавіць улады, скінуць; знішчыць, спыніць існаванне чаго-н. (высок.).

З. цара.

З. самадзяржаўе.

2. каго і без дап. Нарадзіць заўчасна (пра жывёл; разм.).

Карова звергла.

|| незак. звярга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. звяржэ́нне, -я, н. (да 1 знач.)

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мэ́каць ’утвараць працяжныя гукі «мэ-мэ» (пра некаторых жывёл)’ (ТСБМ; ц.- і ўсх.-палес., ДАБМ, к. 302), ’падаваць голас (пра цяля)’, (ТС). Гукапераймальнае. Параўн. ме́каць, мі́каць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апушэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. апушыць (у 1 знач.), апушыцца (у 2 знач.).

2. Пушыстае покрыва жывёл, а таксама валасні, якія пакрываюць сцябло і лісты раслін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарбано́сы, ‑ая, ‑ае.

Які мае нос з гарбінкай. Гарбаносы чалавек. // Які мае выпуклую верхнюю лінію морды (пра жывёл). Пастаяў [лось], панюхаў паветра, узняўшы гарбаносую храпу, паглядзеў на востраў. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грызня́, ‑і, ж.

1. Барацьба, кусанне адзін аднаго зубамі (у жывёл). Грызня сабак.

2. перан. Сварка, спрэчка. Грызуцца не толькі Верамейчыкі. Рэдка ў якой хаце няма грызні. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жывасо́л ’сок з салёнага мяса, сала’ (Шат.). Складанае слова паводле той самай мадэлі, што разнасол, дзе жывы‑ ў знач. ’што мае адносіны да жывёл’ (жывая прырода, жывы куток).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)