кальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; незак.
1. каго-што. Меціць (жывёліну), надзяваючы кольцы на лапкі птушак або хвасты рыб для даследавання напрамку і хуткасці іх перамяшчэння, працягласці жыцця і інш.
К. пералётных птушак.
2. што. Рабіць кругавы зрэз кары або надзяваць на ствол дрэва драцяныя кольцы з мэтай уздзеяння на яго рост.
3. што. Абмазваць ствол дрэва для аховы яго ад шкодных насякомых.
|| зак. закальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны і акальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны.
|| наз. кальцава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэфармава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; зак. і незак., каго-што.
Змяніць (змяняць) форму чаго-н., памер якога-н. цела або яго частак уздзеяннем знешніх сіл.
|| звар. дэфармава́цца, -му́юся, -му́ешся, -му́ецца; -му́йся.
|| наз. дэфарма́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ідыёма, -ы, мн. -ы, -ём, ж.
Выраз, сэнс якога не паддаецца даслоўнаму перакладу на іншую мову з-за неадпаведнасці яго значэння значэнням асобных састаўных элементаў, напр.: лынды біць (гультаяваць), даць лататы (уцячы).
|| прым. ідыяматы́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бар¹, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Невялікі рэстаран або частка яго, дзе звычайна наведвальнікаў абслугоўваюць ля высокай стойкі, а таксама гэтая стойка.
2. Невялікая шафка для він або аддзяленне для він у шафе ці серванце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абстрагава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).
Зрабіць (рабіць) абстракцыю (у 1 знач.) чаго-н.; у думках адкінуць (адкідваць) неістотныя ўласцівасці, сувязі прадмета і вылучыць (вылучаць) яго асноўныя, агульныя ўласцівасці, мысліць адцягнена.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абта́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -а́е; зак.
Вызваліцца зверху ці па краях ад снегу, лёду пры яго раставанні́; растаць зверху, з краёў; зменшыцца ў выніку раставання.
Шыбы абталі.
Ільдзіна абтала.
|| незак. абтава́ць, -тае́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абапі́ць, -п’ю́, -п’е́ш, -п’е́; -п’ём, -п’яце́, -п’ю́ць; -пі́ў, -піла́, -ло́; зак., каго (разм.).
Увесці каго-н. у страту, многа выпіўшы за яго кошт.
Я ж вас не аб’ем і не абап’ю.
|| незак. абапіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укусі́ць, -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., каго-што.
Ухапіўшы, праткнуўшы зубамі (ці праткнуўшы джалам), раніць.
Сабака ўкусіў за руку.
Якая муха яго ўкусіла? (перан.: што з ім, чым ён незадаволены?; разм., жарт.).
|| наз. уку́с, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ура́зіць, -а́жу, -а́зіш, -а́зіць; -а́жаны; зак.
1. каго (што). Зрабіць вялікае ўражанне.
Яго ўразіла незвычайная цішыня.
2. каго-што. Балюча закрануць, пакрыўдзіць.
У. чыё-н. самалюбства.
|| незак. ура́жваць, -аю, -аеш, -ае і уража́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
утаро́піцца, -плюся, -пішся, -піцца; зак., у каго-што.
Не зводзячы вачэй, углядзецца ў каго-, што-н.; стаць пільным, накіраваным (пра вочы, позірк).
Чаго ты ў мяне ўтаропіўся? Яго позірк утаропіўся ўдаль.
|| незак. утаро́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)