катала́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Разм. пагард. Турма, арыштанцкая, месца зняволення. Вядзе Данілу зноў канвой У каталажку ў дом астрожны. Колас. Там, у паліцэйскай каталажцы, здарылася тое, чаго Юрый баяўся. Навуменка.

[Ад «каталаж» замест «такелаж» — снасці, памяшканне для іх на судне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́паць, ‑і, ж.

Асадак дыму; сажа. Сцены ўнутры там-сям былі яшчэ задымлены, але збольшага дажджы ўжо змылі ўедлівую чорную капаць. Мележ. Слуп чорнага дыму падымаўся над лесам і слаўся па балоце густой копаццю. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

круглі́цца, ‑ліцца; незак.

Разм.

1. Станавіцца больш круглым, прымаць акруглую форму. Чорная яміна рота кругліцца, шырыцца... Лынькоў.

2. Вылучацца круглай формай. То тут, то там былі прыкрытыя снегам пні, кругліліся белымі шапкамі лаўжы. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. навык, ‑кла; зак.

Разм. Прывыкнуць, прызвычаіцца да чаго‑н., займець прывычку. Навыкнуць да сумеснай працы. □ І от неўзабаве.. [Толяк] ужо там, дзе ўсё ідзе гэтак, як навыкла змалку яго душа. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наплю́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго і без дап.

Плюхаючы, разліць, наліць на што‑н. Наплюхаць вады на падлогу. □ — І Шура няхай памыецца, — сказала маці. — Не пашкодзіць. Толькі акуратна, глядзіце, не наплюхайце мне там. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пахапа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм. Узяць, схапіць усё, многае або ўсіх, многіх. [Дзяцел:] — Там ужо, мусіць, пабралі ўсё. Лепшыя кавалкі [зямлі] пахапалі. Мележ. [Міця] ужо чуў пра тых, расстраляных. Іх пахапалі з розных вёсак. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамыча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што і без дап.

Разм. Тое, што і прамыкаць. Я вінавата нешта прамычаў і хацеў падхапіцца з канапы. Але дзе там! Цела нібы чужое, і ў галаве памутнела зноў. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сметанко́вы, ‑ая, ‑ае.

Прыгатаваны з смятанкі, з смятанкай. Сметанковае марожанае. □ У горадзе ўсё ёсць — і халва, і селядцы, і кансервы з фасолі, нават сметанковае пячэнне, а вось цукерак венгерскіх можа і не быць там. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узду́мацца, ‑аецца; безас. зак.

Нечакана, раптам прыйсці ў галаву, захацецца. [Яраш] не разумеў самога сябе — чаму раптам уздумалася адгаворваць сябра ад такой пачэснай і высакароднай справы? Шамякін. [Хлапчуком] проста хацелася пабегаць па маёнтку там, дзе ўздумаецца. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фантазёр, ‑а, м.

Той, хто любіць фантазіраваць. [Стасік:] — І прыязджаць буду часамі, ну, там улетку ці вясной.. На сад паглядзець. — Гануся засмяялася.. — Ну і фантазёр. Яшчэ саду і ў паміне няма, а ўжо збіраецца прыязджаць. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)