гука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. каго. Аклікаць, зваць. — Цімох! Кірыла! — нарэшце гукае .. [дзед Мірон]. — Падыйдзіце .. сюды! Даніленка. Ля варот яго хтосьці паклікаў. Павярнуўшы галаву і ўбачыўшы таго, хто яго гукаў, Мікола сумеўся. Сіняўскі.
2. Гучна гаварыць, крычаць. — Паехалі! — гукае шафёр. Ракітны. На двары гулі машыны, і на кагосьці ўсё гукала дзяжурная: — Ну, толькі звязі маю хустку! Адамчык.
3. Абл. Гаварыць, размаўляць. Ля клуба стукаў рухавік. Дзяўчаты гукалі ў халоднай і ядранай маладой начы. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трапа́цца, траплюся, трэплешся, трэплецца; незак.
1. Разм. Гаварыць лухту, бязглуздзіца, няпраўду; гаварыць несупынна. [Хрысціна:] — А Мікола Шугалей, з Русакоў, дык той усю дарогу трэплецца. Аж моташна бывае. Асіпенка. [Шумейка:] Таварыш капельмайстар! Наталля Мікалаеўна танцаваць хоча. [Наталля:] Годзе вам трапацца. Крапіва. // Расказваць што‑н., прагаворвацца аб чым‑н. [Юрка:] — Косця, Аня прынесла твой ліст у дзесяты пакой, стала на табурэт і ўсім прачытала... Потым чытала Верцы. Трэплецца ўсім... Карпюк.
2. Зал. да трапаць (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заве́дзены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад завесці.
•••
Як заведзеная машына гл. машына.
Як заведзены — без перапынку, без затрымкі (гаварыць, рабіць што‑н.). Лазар гаворыць, як заведзены, і развязвае кайстру. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начысту́ю, прысл.
Разм.
1. Цалкам; начыста. Добра малаціць у такое надвор’е: начыстую выбіваецца збожжа пад жалезным цэпам. Баранавых.
2. Нічога не ўтойваючы; без хітрыкаў; шчыра. Бергнер здзівіўся: — Будзем гаварыць начыстую? Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
начина́ть несов. пачына́ць; распачына́ць;
ребёнок начина́ет говори́ть дзіця́ пачына́е гавары́ць;
начина́ет смерка́ться пачына́е змярка́цца;
начина́ть перегово́ры пачына́ць (распачына́ць) перагаво́ры;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гласи́ть несов., книжн.
1. (возвещать) апавяшча́ць, абвяшча́ць;
2. (говорить, содержать какое-л. утверждение) гавары́ць, каза́ць;
зако́н гласи́т зако́н гаво́рыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
непоня́тно нареч., безл., в знач. сказ. незразуме́ла;
непоня́тно говори́ть незразуме́ла гавары́ць;
непоня́тно, как э́то случи́лось незразуме́ла, як гэ́та зда́рылася;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
погова́ривать несов., разг. пагаво́рваць; (говорить) гавары́ць, каза́ць;
погова́ривают об отъе́зде пагаво́рваюць аб ад’е́здзе;
погова́ривают, что… пагаво́рваюць (гаво́раць, ка́жуць), што…
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гарзо́ліць ’балбатаць, гаварыць абы-што’ (Сл. паўн.-зах.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ́нкаць ‘гаварыць бяссэнсна’ (ТС). Гукаперайманне. Параўн. з це́нькаць, трэ́нькаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)