трансура́ны, ‑аў; адз. трансуран, ‑у, м.
Штучна атрыманыя радыеактыўныя хімічныя элементы, якія ў перыядычнай сістэме элементаў размешчаны пасля ўрану.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галу́ргія, ‑і, ж.
Галіна хімічнай тэхналогіі, якая вывучае і распрацоўвае спосабы атрымання розных солей з прыродных ці штучна прыгатаваных водных раствораў.
[Ад грэч. háls — соль і érgos — работа.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ажыята́ж, -у, м.
1. Павышаны попыт на якія-н. тавары, паслугі, стымуляваны пэўнымі падзеямі (вайна, распродаж і інш.).
2. Стрэсавая сітуацыя на біржы, выкліканая, як правіла, штучна створаным павышэннем ці паніжэннем курсу біржавых папер або цэн з мэтай атрымання прыбытку
|| прым. ажыята́жны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
баразо́н, ‑у, м.
Штучна створанае вельмі цвёрдае крышталічнае рэчыва, якое выкарыстоўваецца пры механічнай апрацоўцы паверхні металаў, шкла і інш. і пры вырабе тэрмаўстойлівых ізалятараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барака́мера, ‑ы, ж.
Спец. Герметычна закрытае памяшканне, у якім штучна зменьваецца ціск паветра і даследуецца ўплыў вышыні і змененага газавага асяроддзя на арганізм чалавека.
[Грэч. baros — цяжар і camera — пакой.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баратэрапі́я, ‑і, ж.
Спец. Метад лячэння, пры якім штучна змяняецца атмасферны ціск, каб павялічыць папаўненне крывёй сасудаў якога‑н. органа або часткі цела чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Картагра́ч ’карцёжнік’ (Некр.). Штучна створанае складанае слова з другой асновай ‑грач ад дзеяслова граць (іграць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ласкава́ны ’штучна зроблены крамяным’ (КЭС, лаг.), драг. лоскованы ’глянцаваны’, ласкованы ’тс’ (Нас.). Да лоск (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
біяцэно́з, ‑у, м.
Прыродная або штучна ўтвораная сукупнасць арганізмаў, якія насяляюць участак біясферы, удзельнічаюць у кругавароце рэчываў і маюць пэўныя адносіны паміж сабою і іншымі фактарамі асяроддзя.
[Ад грэч. bíos — жыццё і koinós — агульны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́ціна, ‑ы, ж.
Спец. Налёт зеленаватакарычневага колеру, што ўтвараецца на паверхні прадметаў з медзі і бронзы ў выніку акіслення, якое адбываецца пад уздзеяннем часу або ствараецца штучна.
[Іт. patina.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)