расшнурава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца (пра зашнураванае).
Чаравікі расшнураваліся.
2. Развязаць, паслабіць на сабе шнуроўку.
|| незак. расшнуро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. расшнуро́ўванне,-я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Трапакі́ ’стаптаныя чаравікі’ (смарг., Сл. ПЗБ). Да трапаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барлёчы ’грубыя жаночыя чаравікі’ (Касп.), барля́чы (Шат.), ба́рлеч ’чаравік’. Укр. дыял. берля́чі ’зімовыя чаравікі’, польск. berlacze ’зімовыя боты, пантофлі’. Першакрыніца — ням. Bärenlatschen (да Bär ’мядзведзь’, Latsche ’пантофля’, гл. Брукнер, 21). Бел. і ўкр. формы, магчыма, праз польск. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паднасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., што.
Разм. Крыху знасіць. Паднасіць чаравікі. Падпасіць паліто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
п’е́ксы, ‑аў; адз. ‑п’екса, ‑ы, ж.
Лыжныя спартыўныя чаравікі з загнутымі ўверх насамі.
[Фін. pieksu.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́цы, ‑аў; адз. буца, ‑ы, ж.
Чаравікі з шыпамі на падэшвах для гульні ў футбол.
[Англ. boots.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перашнурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
1. Зашнураваць нанава, іначай. Перашнураваць чаравікі.
2. Зашнураваць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пракамя́шыць ’прайсці па бруку’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Няясна. Іранічнае ўтварэнне ад камашы ’чаравікі з паўхалявамі’ (гл.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кама́шы ’чаравікі з паўхалявамі’ (Мат. Гродз., Сцяшк., Бес.; смал. КЭС; гарад., в.-дзвін., докш., брасл. Сл. паўн.-зах.), кыма́шы ’тс’ (Бяльк.), ’мужчынскія чаравікі, туфлі з гумавымі ўстаўкамі па баках, без шнуроўкі’ (ТСБМ), ’жаночыя чаравікі на шнурках, на гузіках, з гумкамі’ (вілен., гродз., смарг., Сл. паўн.-зах.). Тое ж гама́шы (дзятл., паст., Сл. паўн.-зах.). З ням. Kamasche і больш новага Gamasche (магчыма, праз пасрэдніцтва польск. мовы) < франц. gamache < праванс. gamacho < ісп. guadamaci ’ціснёная скура’ < араб. gadāmasī ’скура з горада Gadames (у Трыпалі)’. (Клюге₁₁, 184; Даза, 353; Слаўскі, 2, 36).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шып¹, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Востраканцовы выступ, нарасць на целе некаторых жывёл.
2. Невялікі выступ на чым-н.
Чаравікі з шыпамі.
Склеіць што-н. на шыпах (устаўляючы шыпы ў пазы).
|| прым. шыпавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)