ку́рчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.

1. Сціскацца ўсім целам (ад болю, сутаргі, холаду і пад.).

К. ад болю.

2. Рабіцца няроўным, пагнутым; скручвацца, выгінацца.

Бяроста курчылася на агні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́вераць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ае; незак. (разм.).

Рабіцца шурпатым, грубець ад ветру, холаду (звычайна пра скуру на твары, руках і пад.).

|| зак. абсі́вераць, -ае; -аны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крыяло́гія, ‑і, ж.

Навука аб дзеянні холаду на фізічныя целы.

[Ад грэч. krýos — холад, мароз і logos — навука.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мярзля́к, мерзляка, м.

Разм. Чалавек, вельмі адчувальны да холаду, марозу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Папры́шчыцца ’пакрыцца прышчамі’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), ’патрэскацца’ (Сцяшк. Сл.), попры́шчыца ’пакрыцца дробнымі пухіркамі’ (ТС), попры́шчытысь ’здранцвець, анямець ад холаду; паўміраць (ад холаду, голаду)’ (Клім.). Да прышч (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ледзяны́, -а́я, -о́е.

1. гл. лёд.

2. Пакрыты лёдам.

Ледзяная горка.

3. Вельмі халодны.

Ледзяная вада.

4. перан. Адубелы ад холаду.

Ледзяныя пальцы.

5. перан. Пагардліва халодны.

Л. позірк.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

за́цепла, прысл.

Разм. Пакуль цёпла, да наступлення холаду. Зацепла выкапаць бульбу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўспуха́ць, ‑ае; зак.

Успухнуць — пра ўсё, многае. Пальцы паўспухалі ад холаду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дубе́ць, -бе́ю, -бе́еш, -бе́е; незак.

1. Мерзнуць, калець.

Не зайздросная справа д. на марозе.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Цвярдзець, лубянець ад холаду.

Кажух дубее на холадзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адубе́лы, -ая, -ае (разм.).

1. Які адубеў, змёрз, загінуў.

2. Які стаў нягнуткім ад холаду; скарчанелы.

Адубелыя рукі.

3. Каляны, цвёрды ад вады, марозу.

А. плашч.

|| наз. адубе́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)