лама́чына, -ы, мн. -ы, -чын, ж. (разм.).

1. Абломак дрэва (сук, кавалак нятоўстага ствала, корч, палка і пад.).

2. Старая або сапсаваная непрыгодная рэч.

Не стрэльба, а л.

3. перан. Нязграбны, няздатны (пра чалавека, жывёлу, звычайна старых).

Няуклюдная л.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кальцава́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. кальцаваць. Кальцаванне птушак. Кальцаванне ствала дрэва.

2. Злучэнне электрастанцый у адзіную энергасістэму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вінто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.

Ружжо з вінтавой нарэзкай у канале ствала. Самазарадная вінтоўка. Снайперская вінтоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ствол, ствала́, мн. ствалы́, ствало́ў, м.

1. Асноўная частка дрэва ад каранёў да верхавіны, якая трымае на сабе галіны і лісты.

2. Частка агнястрэльнай зброі ў выглядзе трубы, праз якую праходзіць, атрымаўшы напрамак палёту, куля або снарад.

3. Частка шахты ад паверхні да дна.

Праходка ствала.

4. У тэхніцы, анатоміі: назва розных прадметаў або органаў, якія маюць форму прамой трубы.

С. пажарнага рукава.

С. соннай артэрыі.

|| прым. ствалавы́, -а́я, -о́е, ствало́вы, -ая, -ае (да 1, 3 і 4 знач.) і ство́льны, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шо́мпал, -а, мн. -ы, -аў, м.

Стрыжань для чысткі і змазвання канала ствала ручной агнястрэльнай зброі, а таксама, у старажытнасці, для забівання з дула зарада ў пісталеты і стрэльбы.

Даць шомпалаў (пакараць, наносячы ўдары такімі стрыжнямі; уст.).

|| прым. шо́мпальны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́кат, ‑а, М ‑каце; мн. какаты́, ‑о́ў; м.

Абл. Адгалінаванне (адно або некалькі) ад асноўнага ствала дрэва. Дуб на тры какаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маразабо́іна, ‑ы, ж.

Знешняя падоўжная трэшчына ствала, якая ўтвараецца пры моцных маразах у выніку нераўнамернага ахаладжэння вонкавых і ўнутраных слаёў драўніны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрпенці́н, ‑у, м.

Смалістае рэчыва, якое выдзяляецца са ствала хвойных дрэў у месцах разрэзу і пры перагонцы дае шкіпінар і каніфоль; жывіца.

[Грэч. terebinthinos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сарцаві́на ’унутраная частка сцябла (ствала) або кораня расліны’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Да сэрца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ца́пфа, ‑ы, ж.

Спец. Шып вала ці восі, які апіраецца на падшыпнік. Цыліндрычная цапфа. Цапфа кола турбіны. // Невялікі цыліндрычны выступ на сярэдзіне ствала гарматы.

[Ням. Zapfen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)