Не́смак ’непрыемны смак у роце’ (Сл. ПЗБ), ’нясмачная страва’ (Сцяшк. Сл., Жд. 2), не́смач ’тс’ (слон., Жыв. сл., ТС), не́смаш ’тс’ (Сцяц.), укр. не́смак ’непрыемны смак; нясмачная страва’, польск. niesmak ’адсутнасць апетыту; непрыемны смак; безгустоўшчына; прыкрасць, непрыемнасць’. Да смак, смашны (гл.); частка названых слоў з канцавымі ‑к і ‑ч, відаць, запазычана з польскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
квасо́к, ‑ску, м.
Памянш.-ласк. да квас.
•••
З кваском — кіславаты на смак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́ркнуць, ‑не; зак.
Стаць гаркаватым, набыць гаркавы смак. Сала прыгоркла. Мука прыгоркла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаро́мха, -і, ДМ -мсе, ж.
Дрэва ці куст сямейства ружакветных з сабранымі ў гронкі белымі пахучымі кветкамі і чорнымі даўкімі на смак ягадамі.
|| прым. чаро́мхавы, -ая, -ае.
Ч. куст.
Чаромхавае варэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарката́, -ы́, ДМ -каце́ і гарко́та, -ы, ДМ -ко́це, ж.
1. Горкі смак, пах.
Г. ў роце.
Есці гаркату.
2. перан. Пачуццё горычы як вынік якіх-н. няўдач.
Г. на сэрцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сма́чны, -ая, -ае.
1. Прыемны на смак (у 2 знач.); апетытны.
Смачныя яблыкі.
Смачная мачанка.
2. перан. Які прыносіць задавальненне; прыемны.
С. сон.
Смачныя перспектывы.
3. перан. Сакавіты, каларытны.
С. выраз.
|| наз. сма́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кі́сла-сало́дкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адначасова і кіславаты і саладкаваты смак. Кісла-салодкі яблык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сільві́н, ‑у, м.
Празрысты мінерал, падобны да каменнай солі, горка-салёны на смак; хлорысты калій.
[Фр. sylvine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́смак ’дадатковы, пабочны смак, які прымешваецца да смаку чаго-небудзь’ (Растарг., ТСБМ), прысма́к ’тс’ (Байк. і Некр.), ’добры, прыемны смак’ (Нас.), таксама прысма́ка, прысма́кі ’ласункі, салодкае; смачныя, асабліва прыгатавання стравы’; ’прыправа’ (ТСБМ, Нас., Мядзв., Нік. Очерки, Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Растарг., Бяльк., Нар. сл., Сл. ПЗБ, ТС), сюды ж прысма́чыті ’заправіць’ (З нар. сл.). Рус. при́сма́к ’прыемны смак; прыправа; ласунак’, укр. присма́ка ’прыправа; ласунак’. З польск. przysmak ’прыправа, ласунак’ (Фасмер, 3, 366). Параўн. смак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
закаштава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., чаго і без дап.
Разм. Паспрабаваць на смак; пакаштаваць. Закаштаваць каравая.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)